چوب

 چوب

    چوب ، آغاج ، WOOD

چوب بی گمان یکی از بهترین و سودمندترین مواد خامی است که طبیعت به ما هدیه کرده است، که بی آن بشر هرگز به سطح بالای پیشرفت و رفاه و بهروزی کنونی نمی رسید. نخست،

ماده ای حیاتی برای ساخت ابزارهای اولیه، خانه و قایق برای حرکت در رودها بود. سپس، برای ساخت اکثر چیزها و ابزار سودمندی که انسان قرنها برای پیشرفت زندگی خود به آنها متکی بود، به کار رفت. بخشی از تکنولوژی بر اثر تلاش صنعتگران باقی مانده، ولی   بیشتر آن به گونه ای چاره نا پذیر از بین رفته وبا مواد و روشهای دیگر که نتیجه انقلاب صنعتی بشر است، جایگزین شده است. بر خلاف همه چیز، بی علاقه رفتار کردن با این ماده نادرست است. چوب ارزش  یگانه غیر قابل بیان دارد، تنها منبع طبیعی همیشه  تجدیدپذیر است. نفت سرانجام روزی تمام خواهد شد، همچنین زغال و دیگر معادن ، ولی یک  جنگل خوب نگهداری شده یا حتی گاهی بدون نگهداری، بطور نامحدود به تولید چوب ادامه خواهد داد. این روزها ، چوب جایگاه بر جسته ای در اقتصاد جهانی دارد، با تولید سالانه 2500 میلیون متر مکعب در بازارهای جهانی ،ارزش موجود در خواص فیزیکی –شیمیایی ونیز مکانیکی است که آن را فعلاْ بی جا نشین می کند.

اجزای تشکیل دهنده چوب

از نظر گیاه شناسی ،چوب بخش جامد و سخت زیر پوست ساقه است که به شکل بافت آوندی وجود دارد. گرچه از نظر حس عمومی ، چوب تنها در درخت و بوته یافت می شود، از نظر علمی در همه گیاهان آوندی وجود دارد. وجوه تار و آوندی اجزای تشکیل دهنده چوبی است که سیستم گردشی گیاهان بالایی را شکل می دهند. در این وجوه ، مجراهای زیر قابل مشاهده است:

1-بافت چوبی یا مجراهای چوبی ، که شیره خام، آب و نمکهای معدنی محلول را از ریشه به برگها و غنچه های هوایی می برد.

2-آوند آبکشی یا مجراهای لیبر، که غذای آماده برای برگها(شیره تولیدی) به شکل محلول از طریق آنها برای تغذیه بقیه گیاه به گردش در می آید.

مجراهای چوبی بوسیله سلولهای مرده و دیواره های چوبی شده بوجود می آیند، هنگامیکه مجرا های لیبر  بوسیله سلولهای زنده ، دراز شده و توخالی  تولید میشوند. در هر دو حال پروتوپلاسم سلولی پدیدار می گردد و دیوارها  بوسیله ته نشین لیگنین  که چوب سختی اش را مدیون آن است ، افزایش می یابند.

سطوح تار و آوندی در نخستین سال رشد خود را در فاصله ای معین در بافت  میان آوند های چوبی و آ بکشی قرار می دهند ، لایه ای که اکنون کامبیوم نامیده می شود، از روبرو گسترش می یابد. کامبیوم به دو بخش درونی(آوند چوبی) و بیرونی(آوند  آبکشی) تقسیم می شود. بهر حال ، تازه ترین لایه های آوند آبکشی کار خود را انجام می دهند، همچنانکه سلولهای پیر گسترش پیوسته تنه فرو می ریزند.

ترکیب شیمیایی چوب

اجزای عمده چوب چنین است:

1-سلولز    ................... %50

2-لیگنین    ................... %30

 3-مواد آلی متغیر ......... %20

دو ماده اولی ، تقریباْ همه دیواره فیبر چوبی درخت را تشکیل می دهند، و مواد  آلی بقیه دیوارهای سلولی را می سازند. این مواد، به نوبه خود به دو گروه بزرگ تقسیم می شوند:

 1- مواد اندوخته : نشاسته ، قند، چربی ، مواد آلبومینی.

2-مواد نهفته  : روغنهای عصاره ای ، مواد رنگی ، نمکهای معدنی ، موم و صمغ . 

ویژگیهای اندامی

ترکیب چوب مطابق با راههای گوناگونی که در سلولهای گیاه با ویژگیهای گوناگون، گروهها را شکل می دهد ، بافتهایی می سازد که در هر گونه بهم فشرده می شود. گذشته از اجزای شیمیایی که قبلاْ ذکر شد، چوب کم و بیش محتوی آب است. مقدار آب بوسیله رطوبت که رابطه میان وزن آب قطعه چوب و وزن قطعه بدون آب را بیان می کند، اندازه گیری می شود. این موضوع در فصل خشک کردن مورد بحث قرار خواهد گرفت. درباره ویژگیهای اندامی ، این چیزها را می یابیم:

1-رنگ    2) درخشش(طبیعی)    3) روشنی   4) بو

رنگ شدید یا مشخص در پهن برگها طبیعی تر است و برعکس، رنگهای سفید و عاجی کم نور در سوزنی برگها بیشتر یافت می شوند. رنگ چوبهای سالم می تواند همگن یا متغیر باشد. نخست ، درون چوب و برون چوب  رنگ مشابهی دارند و تقریباْْ در نقاط  گذشته و تازه یکسان هستند، مانند  توسکا و شمشاد.

چوبهایی که رنگهای متغیر دارند ، آنهایی هستند که برون چوب و درون چوب گوناگون دارند ، مانند درختان لیموترش و آلو  که به بیشینه گوناگونی سایه دست می یابند، هنگامی که  علاوه بر این چوبهای اولیه و چوبهای تازه ونیز شعاعهای مغزی رنگهای مختلفی دارند و هنگامی که با انباشتن مواد رنگی پپر می شوند . این حالت در کاج ،زیتون، بلوط و بسیاری از درختان وجود دارد.

بسته به تقسیم بندی رو به بیرون رنگ آمیزی ها ، چوبهای رگبرگی ، لکه دار، آب نشان ،خال دار ،راه راه ببری ، مرمری و مانند آن وجود دارد. اگر درخت در آب و هوا و زمین عالی رشد کند ، رنگهایش درخشانتر و پایدارتر می شود و برعکس در آب و هوای نامناسب ، رنگهایی مانند قرمز مایل به قهوه ای و رنگهای  مایل به آبی موجود است. رنگهای درون چوب از سفید تا سیاه متغیر است و در این میان تعداد زیادی زرد ،قهوه ای مایل به خاکستری همراه با چندین رنگ قرمز و  حتی  چند خاکستری و سبز وجود دارد.

چوبها در برش شعاعی بسیار درخشان هستند ، در برشهای مماسی بسیار کمتر چنین است و در جلو هرگز  درخشان نیستند . درخشش می تواند درجات مختلف داشته باشد، ساتنی ، آفتابی ،ابریشمی ، متالیک ،رنگین کمانی و مرواریدی.

روشنی با افزایش درصد مواد صمغی و  نیز نزدیکی به برون چوب افزایش می یابد. برون چوب بسیار روشنتر از درون چوب است ، بویژه اگر مرطوب باشد ، پس گونه های مرطوب از بدون رطوبت بسیار روشنتر هستند.

بوها ناشی از تبخیر آهسته صمغها و روغنهای عصاره ای می باشد. بوی  خوش نشانگر سلامت چوب و بوی ناخوش  نشانه تغییرات منفی است. در مناطق گرم چوبهای معطر بیشتر از مناطق معتدل یافت می شوند. شدت بو مستقیماْ بستگی به دوام دارد. بو در چوبهای تازه بریده شده بیشترین شدت را دارد و با گذشت زمان کاهش می یابد.

بو ویژگی چندان طبیعی در چوب نیست ، بهر حال چوبهایی با بوی ویژه وجود دارند که به شناسایی آنها کمک می کند. نمونه آن چوب صندل است که عطر نسبتاْ شیرینی دارد.

خواص فیزیکی

در مورد خواص فیزیکی چوب ، برجسته ترین آنها چنین است:

1-نم نمایی  2) وا کشیدگی   3) چگالی   4)همگنی  5) شکل پذیری  6) سختی

7-شکاف پذیری   8) دوام      9)قابلیت رسانایی       10) تخلخل

چوب ماده ای نم نماست و بسته به محیطش رطوبت را جذب یا آزاد می کند. تغییر در رطوبت سبب تغییر وزن و حجم آن می شود. از دست دادن آب موجب کاهش ابعاد و جمع شدن  ، تغییر شکل ، بد ریختی یا خم شدگی و اغلب ترک می شود. وا کشیدگی یا همکشیدگی همیشه در الیاف جوان از پیرها و در چوبهای نرم از سخت ترها  بزرگتر است .چگالی یک ویژگی بسیار مهم چوب است ، گرچه باید بین چگالی مطلق و ظاهری تمیز دهیم . اولی ثابت است و ناشی از وزن بدون حفره سلولز و مشتقات آن می باشد ، و دومی شامل مجاری و سوراخهاست که بسته به رطوبت چوب بسیار متغیر است . هنگامیکه ساختمان و ترکیب الیاف در همه بخشهای چوب یکسان باشد ، چوب را همگن گوییم ، و چوبهایی با شعاعهای مغزی بسیار گسترده مانند زبان گنجشک چندان همگن نیستند. شکل پذیری وابسته به توان فشردگی الیاف تحت فشار بین شکل پوست انداخته و شکل  مقابل است . سختی مقاومتی است که چوب باید در برابر نفوذ اجسام خارجی داشته باشد و بستگی به مقدار الیاف و نبود آوندها دارد وبا افزایش رطوبت بسرعت کم می شود.  شکاف پذیری آمادگی چوب برای شکافتن در جهت الیاف است که در ساخت برخی اشیای چوبی ویژه بسیار اهمیت دارد . دوام چوب بطور مستقیم  به محیط و شرایط کار دارد و در رطوبت بالا و  حتی در شناوری برخی چوبها مانند بلوط ، ماهون وراش صدها سال در این شرایط  می مانند. رسانایی مستقیماْ با رطوبت ارتباط دارد . سرانجام، تخلخل به فضاهای خالی بین مولکولهای چوب گفته می شود .

انواع چوب

از دید گیاه شناسی دو گروه اصلی وجود دارند:

1)باز دانگان یا مخروطیان: این چوبها از درختانی که میوه های آنها مخروطی (کاجی) هستند ، بدست می آیند و اغلب برگهای سوزنی  و دانه های باز دارند. اینها چوب نرم نیز نامیده می شوند.

2) نهاندانکان یا درختان برگ ریز : دارای برگهای پهن هستند و چوب سخت نیز نام دارند.

چوب در بازار

گذشته از تفاوتهای کلی ، تنوع ظاهر و شخصیتی زیادی در انواع یا گونه های چوب وجود دارد. این ظواهر در چوبهای که  اغلب مورد استفاده بشر قرار می گیرند ، شناخته شده اند و به عنوان آزمایش ماکروسکوپی برای شناخت چوب کافی است .بهر حال در صورت دشواری تمایز ظاهری ، یک آزمایش میکروسکوپی به تشخیص چوب کمک می کند .

حضور چوب در بازار و در نتیجه وجود نام تجاری و مرز بندی تعداد نامهای تجاری بوسیله ویژگیهای

زیر تعیین می شوند :

1)کیفیت و سودمندی    2) دسترسی  3)  سهولت ( بهره برداری )  4) شمول تحت نام تجاری یک گونه

علیرغم شباهت ویژگیها و کاربردها ، ممکن است به گونه های مختلف گیاهی تعلق داشته باشند.

چوبهای رز ینی بویژه با نواحی پهنتر و تاریکتر آخرین چوب حلقه رشد مشخص می شوند ، در برابر در چوبهای نخستین ، ناحیه روشنتر و باریکتر است ، بنابراین شعاعهای مغزی با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و نیز آوندهای ناکامل چشمگیر نیستند ، چنانکه آنها با الیاف در یک راستا آمیخته می شوند و عناصر را هدایت می کنند . چوبهای اولین و آخرین بصورت حلقه های هم مرکز دیده می شوند ، متناوباْ در برش جلویی تاریک و روشن هستند و الیاف موازی تقریباْ با پهنای یکسان در برش شعاعی و نوارهای موجی با پهنای نامساوی به سمت پهلو رشد یابنده را  در برش مماسی تشکیل می دهند .

وقتیکه رشد دوایر موجی باشد و آخرین چوب به تدریج ضعیف می شوند ، الیاف و آب به شکوه چشمگیری دست می یابند . تقریباْ 650 گونه از مخروطیان وجود دارند که به 50 طبقه که 8 خانواده را تشکیل می دهند، تقسیم می شوند . بیشتر آنها در مناطق معتدل زندگی می کنند ،گرچه برخی از آنها در  سردترین نقاط زمین هستند . مخروطیان بلندترین گیاهان روی زمین هستند و در مقایسه با پهن برگان تفاوت زیادی دارند.  مخروطیانی وجود دارند که 85 تا 100 متر ارتفاع دارند ، در حالیکه بیشینه ارتفاع برگ ریزها از 55 متر تجاوز نمی کند .اهمیت اقتصادی مخروطیان به جهت علل زیر  است:

1)   گیاهان سنبله ای اند که سطح زیادی را با گونه های خالص  پوشش می دهند.

2)   آنها در مناطق معتدل سرد به بیشترین رشد  و گسترش خود می رسند ،3)    که اکثریت  جمعیت جهان توسعه یافته در آن واقع است ،4)   و تقاضا برای مواد خام بیشتر است .

5)   ساختمان آنها با تنه ای که عموماْ شاخه بندی  کم و تاج  کوچک در شاخه ها دارند ،6)  تبدیل صنعتی آنها را ساده می کند.

7)   همگنی ساختمان  چوب کاربرد آنها را در محدوده وسیعی امکان پذیر می کند.

برگ ریزها از نظر ساختمان چوب به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند :

1) تک لپه ای ها :بافت آوندی این چوبها  شخصیت آنها را در سراسر رشد گیاه حفظ می کند و در تنه پخش می شود و از شکستن جلوگیری می کند .بنابراین ، تنها از تنه کامل میتوان استفاده صنعتی  کرد .

2) دو لپه ای ها: بافت آوندی این چوبها به دو حلقه رشد تشکیل دهنده یک سازمان کامل که به آن امکان پیچیدگی مکانیکی را می دهد .این نوع یا گونه از چوب منبع اصلی چوب تجاری را تشکیل می دهند .تنوع عناصر ساختمانی آنها به عنوان نتیجه ای از کیفیت خوب انواعی از چوب از نظر فیزیکی ، مکانیکی و زیبایی شناسی بیان می شود ، به بیان دیگر با چشم آسانتر شناسایی می شوند .

در مقطع جلویی چوبهای درختان برگ ریز ، حلقه های رشد به شکل تاجهای حلقوی آوندها یا سوراخها نمایان می شوند، که بوسیله خطوط طبیعی ناشی از شعاعهای مغزی قطع می شوند. در مقطع شعاعی حلقه های رشد به شکل نوارهای طولی کوچک ظاهر می شوند، که موازی هم و با پهنای یکسان هستند و بوسیله نوارهای خطوط یا کانالها که برشی از آوندها هستند  ، از یکدیگر جدا می شوند .آنها بوسیله لکه ها و رگه هایی که ناپیوسته و مرواریدی یا درخشان هستند، قطع می شوند که شبکه شیشه هستند و جذابند .  بر خلاف سوزنیها ، برگ ریزها در مقطع شعاعی بسیار زیبا هستند ، زیرا شبکه ها بیشتر و آب یا الیاف کمتر هستند .1500 چوب برگ ریز با اهمیت تجاری وجود دارد.

معرفی انواع چوب

راش:  Brich
 نام علمی این چوب Fagus orientalis نام فارسی و بومی راش و مرس و نام انگلیسی آن Beech است. از خواص ظاهری چوب راش درون نامشخص و به رنگ کرم مایل به قرمز است. دوایر سالیانه فشرده و در نتیجه در مقاطع طولی دارای خطوط کم و بیش مشخص ناشی از آن است. از بارزترین خصوصیات شاید بتوان به پره های چوبی در مقاطع طولی اشاره کرده که در مقطع شعاعی به پرمگس و در مقطع مماسی به دوک معروفند و این پره ها به صورت لکه های قرمز دیده میشود. چه بسا گاهی این پرمگس های زیبا عیب محصوب میشوند چرا که به عقیده نجاران این بخشهای چوب پس از رنگ کاری سیاه میشوند. گونه راش چوبی نیمه سنگین و دارای بافتی همگن و تقریبا مقاوم در برابر حشرات و قارچهاست. گرده بینه های درجه 1 و 2 راش در ایران بیشتر به مصرف کارخانجات روکش و تخته لایه می رسد و گرده بینه های درجه 3 پس از تبدیل به الوار به بازار تهران (پل چوبی) روانه می شوند. بنا به اطلاعات بازار میزان تفاوت قیمت آن در 6 ماهه نخست در بازار تهران بوده است. به دلیل بافت همگن و درجه سختی مناسب این چوب بیشترین تقاضا را برای خرید به منظور تهیه مبل در بازار دارد. همچنین به دلیل قابلیت آغشتگی با انواع محلولهای حفاظتی بیشترین گونه مصرفی در کارخانه های اشباع است. البته اخیرا گونه های خارجی راش از طریق آذربایجان وارد ایران شده است که بنا به ادعای مبل سازان و فرشندگان چوب کیفیت چوب راش ایرانی را ندارد ولی به دلیل ابعاد و رطوبت مناسب تخته ها میزان ضایعات کمتری، در امر فرآیند تولید دارد.

 توسکا: Alnus

 دو گونه توسکای قشلاقی و ییلاقی به نام های علمی Subcordate Alnus وGlutionose   Alnuse در ایران وجود دارد. نام های محلی توسکا، تسکا و توسه است. چوب درون نامشخص، رنگ کرم مایل به قرمز، دوایر سالیانه پهن با حدود نسبتا مشخص و موجدار در مقطع عرضی و پره چوبی آجری شکل قرمز رنگ در مقطع شعاعی و دوک های ظریف (پره ها) در مقطع مماسی از خصوصیات ظاهری چوب است. چوبی نیمه سنگین تا سبک است که به دلیل پرداخت و رنگ پذیری شکاف خوری و ابزار خوری خوب در صنعت مبلمان مصرف دارد ولی کم دوام بوده که البته در آب دوام قابل توجهی دارد. بیشترین میزان فروش را در بازار چوب فروشان پس از راش را داراست که البته در حال حاضر مهمترین مورد مصرف آن طبق آمار موجود در کارخانجات تخته لایه سازی آن در برابر آب در ساختن بناهای آبی نیز مصرف میشود. قیمت چوب توسکا به صورت الواری در سال بوده است.

 افرا: Maple

 این خانواده دارای گونه های مختلفی در ایران است از جمله میتوان افرا پلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. بزرگترین و فراوان ترین افرای ایران اپلت با نام علمی insigne Bosso و نام انگلیسی Maple است. این گونه چوب درون نامشخص، چوب سفید مایل به کرم با درخشندگی کم و بیش صدفی دارد. دوایر سالیانه به دلیل فشردگی چوب تابستانه در مقطع عرضی کاملا مشخص و در مقطع مماسی نقوش مواج و در مقطع عرضی نقوش رگه ای مانند ایجاد کرده است که پره های چوبی ظریف و قهوه ای رنگ و براق در دو مقطع مختلف طولی به صورت لکه ها و دوک ها نمایان است. چوبی نیمه سنگین با پرداخت آسان و هم کشیدگی کم باعث شده تا در صنعت مبلمان و روکش گیری جایگاه ویژه ای داشته باشد.

 چوب روسی :

واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربرد آن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند. همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبی که به چوب روسی معروف است Abies یا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است. این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبک، واکشیدگی و همکشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیار خوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن می کاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند. این چوب به علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا در صنایع مبلمان استفاده می شود.

 ماهاگونی یا آکاژو :

 آکاژوها به دو دسته آکاژوی آمریکایی و آفریقایی تقسیم میشوند که اغلب آکاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت میشود. نام علمی این گونه Khaya inveeonsis و از خانواده Miliacea است. نام های محلی متفاوتی در کشورهای مختلف آفریقا دارد. درون چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی رنگ دارد. بافت یکدست و وجود پرمگسهای درخشان و براق که با تغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. یکی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روکش های قیمتی است. به دلیل همکشیدگی و واکشیدگی کم در هنگام خشک شدن کمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واکس خوری باید همراه با بتونه کاری انجام شود. در تهیه روکش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی و تفریحی مناسب است.لازم به ذکر است که چوبهای دیگری نیز تحت عنوان آکاژو در بازار دیده میشوند که اسامی واقعی آنها سیپو، کیسپو و ساپلی است.

ملچ

چوبیبه رنگ قهوای مایل به قرمز است و گاهی اوقات رگه های سبز رنگی در آن دیده میشود. چوبی درشت بافت، نیمه سخت و نیمه سنگین، نسبتا بادوام و در برابر ضربه بادوام ونسبت خمش مقاوم است. از این چوب بیشتر در ساختمانهای چوبی، ساخت مبلمان، روکش، قایقسازی، وسایل ورزشی، در و پنجیره و تخته لائی استفاده می شود 

گردو

چوبی ریز بافت، به رنگ خاکستری مایل به قهوای تیره ودارای نقوش زیبا و نسبتاً با دوام است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت و در مقابل فشار، خمش و کشش مقاوم است. از این چوب بیشتر در کارهای هنری و تزیینی، تهیه روکش،خراطی ساخت مبلمان، ساخت الات موسیقی، قنداق تفنگ، مجسمه سازی، منبت کاری و معرقکاری استفاده می شود.

چنار

چوبی به رنگ سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه ای است که لکه های قهوه ای صدفی دارد . چوبی است نیمه سخت وسنگین و با دوام که از آن برای ساخت دربهای اماکن متبرکه، دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق استفاده می شود. 

بلوط

چوبی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، درشت بافت و با دوام است. این چوب نسبتاً نیمه سخت و نیمه سنگین تا سنگین است و در برابر سایش مقاومت زیادی دارد و بهترین چوب برای پارکت، ساخت مبلمان تهیه روکش، تراورس راه آهن،مدل سازی است.

تبریزی

این چوب به رنگ سفید تا کرم روشن است واغلب لکه های سیاه رنگ و یا قهوه ای دارد. چوبی است نسبتاً نرم، سبک که دوام زیادی ندارد و کار با آن آسان است. برای ساخت کاغذ سازی، کبریت سازی، جعبه سازی، ادوات کشاورزی از آن استفاده می شود. 

ممرز

چوبی ریز بافت به رنگ سفید تاسفید مایل به کرم و سخت و نیمه سنگین است . این چوب در مقابل ضربه و سایش مقاومت دارد و در کاغذ سازی، تخته خرده چوب سازی، تخته فیبر، واگن سازی، دسته ابزار،چوبهای تونلی از آن استفاده می شود.

کاج ایرانی )روس)

واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربردآن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند.

همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبیکه به چوب روسی معروف است Abies  یا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است.

این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی،راست تار، سبک، واکشیدگی و هم کشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیارخوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن میکاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند.
این چوببه علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا درصنایع مبلمان استفاده می شود.

نراد

چوبی به رنگ سفید تا سفید مایل به کرم تا قهوه ای مایل به صورتی است، راست تار و دارای نقوش زیبایی است. چوبی است سبک، نرم و کم دوام که کار با آن آسان است و در کارهای ساختمانی، قفسه سازی، بسته بندی از آن استفاده می شود.

آکونه)گابون(

چوبی است به رنگ صورتی کم رنگ تا پر رنگ، سبک، نرم، ریز بافت و کم دوام که به خوبی ورقه ورقه می شود. برای تهیه کاغذ سازی، قایقهای سبک، و غیره از آن استفاده می شود.

ساج )تیک(

چوبی است به رنگ قهوه ای طلایی تا قهوه ای پنج پر رنگ با خطهای سیاه که بسیار سنگین و با دوام است. این چوب در صنعت کشتی سازی، صنایع ظریف به خصوص خاتم کاری، ساخت ابزار آزمایشگاهی، روکش گیری، قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمان موارد مصرف دارد.

چوب آبنوس

آبنوس درخت سیاه رنگی است یا چگالی نسبتاً بالا و بسیار خوش بو. تنه داخلی چوب به رنگهای مختلف زردسفید تا قهوه ای و سیاه دیده می شود و انواع مختلف چوب ابنوس : ابنوس سیاه، آبنوس مرمری یا مرمری آندامان، آبنوس کاکی . آبنوس به دلیل سختی و استحکام بالا درخت وسایلی نظیر انواع مبلمان، میز و صندلی ، پیانو مورد استفاده قرار میگیرد.

چوب افرای سیاه

برای ساخت لوازمی هم چون خط کش و دکوراسیون بزرگ استفاده می شود.

چوب والسا – بالسا

سبک ترین چوب تجاری است دارای سفتی و قابلیت فرم دهی فراوانی است. و به رنگهای سفید تا زرد روشن و قهوه ای ملایم دیده می شود. از چوب بالسا در ساخت قطعات صنعتی ظریف مانند: دیوار سازی داخل هواپیما، در ساخت ماکت ها ، و آثار هنری استفاده می شود.

زبان گنجشک)ون(

چوبی است دارای مقاومت و سختی مناسب و دارای قابلیت فرم پذیری مناسب. رنگ این چوب عموماً زرد ملایم است که برای ساخت که برای ساخت قطعات چوبی مانند قابو فرم تابلو ها، عصا، راکت تنیس استفاده می شود.

چوب شمشاد

چوب شمشاد به دلیل تراکم بالای آوند ها و لیفهای آن دارای چگالی بالا می باشد. از این چوب در کارهایی استفاده مانند خاتم کاری و و منبت کاری استفاده می شود.

چوب لاله درختی

چوبی با بافتهای نزدیک و متراکم و به رنگ زرد وجود دارد و به دلیل کیفیت عالی در ساخت انواع مبلمان قیمتی، ظروف چوبی ، جعبه ها ، اسباب بازی و غیره به کار می رود.

چوب کاج بلسان ( Balsam fir )

چوب کاج بلسان یا چوب نراد که از خانواده کاج است و به رنگهای سفید،قهوه ای، و با رگه های صاف و ظریف دیده می شود و به طور عمده برای خمیر کاغذ و جعبه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. اما شیره و صمغ حاصل از این درخت به عنوان چسب شفاف به کار می رود و در رنگهای مختلف روغنی از آن استفاده می شود.

معرفی میوه پرتقال

پرتقال

پرتقال میوه‌ای از خانواده مرکبات می‌باشد. درخت آن همیشه سبز است و ارتفاع آن تا ۱۰ متر هم می‌رسد.

ریشه پرتقال از جنوب شرقی آسیا (چین و هند) می‌باشد و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالا با پیوند نارنگی و پومیلو پرورش داده شد. نوع ایرانی Persian Orange که ایتالیایی‌ها از قرن ۱۱ میلادی کشت آن را در جنوب اروپا رایج کردند تلخ بود و جای خود را از قرن ۱۵ میلادی به نوع شیرین تر داد که تاجران کشور پرتغال از هندوستان وارد و کشت کردند. برای همین هم در بسیاری از زبان‌های دنیا (یونانی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) امروزه هنوز لغت میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه اسمی دارد. البته ریشه لغت انگلیسی (Orange) از نارنگ (سانسکریت) آمده و هم‌ریشه واژه نارنج(فارسی) وواژه‌های مشابه در بسیاری از زبان‌های دیگر از جمله ارمنی، اسپانیایی، و عربی می‌باشد. در بعضی زبانها هم (نظیر هلندی و آلمانی) آن را سیب چینی (بواسطه مبداء این میوه) می‌خوانند.

معروف‌ترین گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول می‌باشد. بیروت، پایتخت لبنان نیز یکی از معروفترین مکان‌های پرورش آن درجهان می‌باشد که پرتغال بیروتی آن نیز معروف است.

پرتقال سرشار از ویتامین ث است. پرتقال درخت کوچکی است دارای برگ‌های سبز و گل‌های سفید پوست پرتقال نارنجی رنگ، کمی ناصاف و میوه آن بسته به انواع مختلف شیرین و ترش، زرد رنگ و یا قرمز می‌باشد. پرتقال یکی از قدیمی‌ترین میوه‌هایی است که بشر از آن استفاده می کرده‌است و در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کنفوسیوس از آن نام برده‌است. در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ نوع پرتقال در آمریکا کشت می‌شود. پرتقال اولیه، کوچک، تلخ و پر از هسته بوده‌است که در اثر تربیت مهندسی ژنتیکی و همچنین انتخاب نوع بهتر و کود کافی درشت تر و شیرین تر شده‌است. پرتقال ابتدا از چین به هندوستان برده شده و سپس آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافت.

انواع پرتقال

 خونی         ماندارین        بیروتی       تامپسون        والنسیا

پرتقال گرد بم یکی از انواع پرتقال است که برای تمام منظورها مناسب می باشد زیرا آب دار و خوش طعم بوده و پوست رنده شده، گوشت و آب آن بسیار خوش رنگ است.
تغییرو دگرگونی در پرتقال نامدار باعث شده که پرتقال دومی در ته میوه ی اصلی ودرست درخلاف جهت محل جدا شدن آن از شاخه، ایجاد شود. این پرتقال دوم به عنوان یک دوقلوی پیوندی با اجزاء کوچکتر در داخل پوست پرتقال بزرگ تر رشد می کند به گونه ای که ظاهراً پرتقال ازبیرون، شبیه به ناف انسان می باشد و به همین دلیل، این نوع پرتقال به نافدار معروف است. گوشت و آب پرتقال های نیول خوشمزه است ولی طعم آن ها در مجاورت هوا تلخ می شود، بنابراین بهتر است که بلافاصله پس از پوست کندن خورده و یا سرو شوند.
پرتقال تو سرخ (خونی) دارای رگه های قرمز رنگ در گوشت میوه است. افزودن پره های این نوع پرتقال به سالادها و بقیه ی دسرها ظاهری فوق العاده می بخشد. این پرتقال کمتر از انواع والنسیا و نیول حالت اسیدی دارد.که همین موضوع باعث شیرین تر بودن طعم آن می شود.
انواع دیگری از این میوه که به عنوان (پرتقال آبگیری) شناخته می شوند، مقدار زیادی آب و پوستی خوش عطر دارند اما اغلب آن ها به هنگام قاچ کردن، پر از دانه و پرز پرتقال و دارای ظاهری نامنظم هستند.

میزان اسیدی بودن پرتقال:

مانند همه ی انواع مرکبات پرتقال نیز میوه ای اسیدی با سطح PH تقریباً 2/5 تا 3 است که این میزان PH به سن، اندازه و نوع این میوه بستگی دارد و اگر چه به طور متوسط، این درصد اسیدیته به اندازه ی لیموترش قوی نیست. اما همچنان از درجه ی PHقوی برخوردار است و میزان اسیدیته ی آن مانند سرکه می باشد.

فرآورده هایی که از پرتقال تهیه می شوند:

1-    پوست کلفت و تلخ پرتقال پس از فرآوری و خارج کردن آب از آن به وسیله ی فشار و گرما به عنوان غذای دوم دام مورد استفاده قرار می گیرند.
2-تقریباً می توان گفت که همه ی اجزا این میوه در آشپزخانه قابل استفاده است. روغن گرفته شده از پوست پرتقال شیرین، محصولی فرعی از صنعت آب پرتقال گیری است که به وسیله ی تحت فشار قراردادن پوست پرتقال به دست می آید. این روغن به عنوان طعم دهنده در غذاها و نوشیدنی ها و از اسانس آن در تهیه ی عطرها و روش های درمانی با مواد معطر استفاده می شود.
روغن پوست پرتقال شیرین دارای تقریباً 90 درصد ماده ی (دی – لیمونن) D-Limonene)) ))می باشد. این ماده حلالی است که در مواد شیمیایی گوناگون مربوط به امور خانه از قبیل ماده ی جلادهنده و نرم کننده مبلمان چوبی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، این روغن به همراه روغن مرکبات دیگر به عنوان پاک کننده چربی و تمیز کننده دست به کار می رود، این ماده یک عامل پاک کننده ی موثر است که به عنوان ماده ای حافظ محیط زیست شناخته شده و نسبت به فرآورده های نفتی ارجحیت دارد.
3-دربرخی از کشورها شکوفه های پرتقال که بسیار معطر هستند، به صورت سنتی و از قدیم الایام نماد خوش شانسی بوده و مدت های مدیدی است که استفاده از آن ها در دسته ی گل عروس ها و تاج های گل مخصوص در عروسی ها مرسوم می باشد.
4- اسانس شکوفه ی پرتقال یکی از ترکیبات مهم در صنعت عطرسازی است.
5- طی انجام مراحل ظریفی از تقطیر می توان از گلبرگ های شکوفه های پرتقال نوعی گلاب تهیه کرد که استفاده از این نوع گلاب در آشپزی های مربوط به فرانسه و خاورمیانه رایج است و دراکثر موارد به عنوان یکی از مواد اولیه در تهیه دسرها، نان ها و کیک ها به کار می رود.
6- در اسپانیا، شکوفه های ریخته شده از درخت را خشک کرده و بعد، برای درست کردن چای از آن استفاده می کنند.
7-عسل تهیه شده از شکوفه ی پرتقال و یا در واقع، عسل مرکبات نوعی از عسل است که با قراردادن کندوها و باغ های مرکبات و درطول زمان شکوفه دادن درخت ها تهیه می شود. قرار دادن کندوها در این باغ ها همچنین باعث گرده افشانی انواع مرکبات نیز می شود. قیمت عسل تهیه شده از شکوفه پرتقال بسیار گران است و کاملاً طعم پرتقال می دهد.
8- مارمالاد، نوعی مربا که معمولاً از پرتقال تهیه می شود و در آن از تمام قسمت های پرتقال استفاده می شود. فقط دانه ها وقسمت اسفنجی و سفید رنگ بین پوست و گوشت این میوه را به صورت جداگانه درکیسه ای ساخته شده از پارچه ای توری ریخته و آن را در ظرف پخت مارمالاد قرار می دهند، تا به همراه آب پرتقال و پوست خلال شده ی آن بجوشند. این کار برای خارج کردن پکتین از مواد داخل کیسه انجام می گیرد. پکتین همان ماده ای است که بعداً به فرایند ژله ای شدن مارمالاد کمک می کند، لازم به ذکر است که قسمت سفید رنگ و اسفنجی که بین پوست و گوشت پرتقال قرار دارد، منبع پکتین بوده و تقریباً به اندازه گوشت این میوه دارای ویتامین (ث) می باشد.
9- پوست پرتقال به عنوان دور کننده ی آفت ها توسط باغبان مورد استفاده قرار می گیرد.
10- می توانید برگ های پرتقال را جوشانده و با آن ها چای تهیه کنید.
درصورتی که بخواهید پرتقال ها را برای مدت چند روز در درجه ی حرارت اتاق نگهداری کنید، ایرادی ندارد اما اگر بخواهید آن ها به مدت طولانی ترین بمانند و خوش طعم تر باشند، بهتر است پرتقال ها را در یخچال نگهداری کنید.

ترکیبات شیمیایی:
پرتقال یکی از غنی ترین منابع ویتامین C می باشد . البته باید دقت کرد که ویتامین C در اثر سرما و گرمای زیاد از بین می رود . اسانسی که از گلهای پرتقال گرفته می شود بنام روغن نرولی    معروف است .
در 100 گرم پرتقال پوست کنده مواد زیر موجود است :
 
آب                86  گرم
پروتئین           1 گرم
نشاسته         2/0 گرم
کلسیم           12 گرم
فسفر            40 میلی گرم
آهن              20 میلی گرم
سدیم           4/0 میلی گرم
پتاسیم          1 میلی گرم
ویتامین آ        200 میلی گرم
ویتامین ب 1    200 واحد
ویتامین ب 2    1/0واحد
ویتامین ب 3   4 0/  میلی گرم
ویتامین ث       50 میلی گرم

پرتقال از جمله میوه هایی است که پوست آن نیز داری خواصی است.

در 100 گرم پوست پرتقال مواد زیر موجود است :
آب                        70 میلی گرم
پروتیئن                   1/5 میلی گرم
مواد چربی              2/0 میلی گرم
مواد نشاسته ای      25 میلی گرم
کلسیم                  160 میلی گرم
فسفر                   20 میلی گرم
آهن                    8/0 میلی گرم
سدیم                  3 میلی گرم
پتاسیم                210 میلی گرم
ویتامین آ              420 واحد
ویتامین ب 1         12/ 0 میلی گرم
ویتامین ب 2        1/0 میلی گرم
ویتامین ب  3       1 میلی گرم

ویتامین ث          135 میلی گرم 

اعجاز پرتقال:

تخریب کلسترول: مطالعه بر روی جوامع سراسر دنیا نشان داده است که رژیم های غذایی سرشار از ویتامین C، به حفاظت در برابر بیماری های قلبی کمک می کند. این ویتامین از LDL در برابر تخریب اکسیداتیو توسط رادیکال های آزاد حفاظت می کند. LDL      تخریب   شده سبب انسداد شریان ها و ابتلا به بیماری های قلبی می گردد.

 کمبود ویتامین C:

پرتقال یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین C می‌باشد، البته باید دقت کرد که ویتامین C در اثر سرما و گرمای زیاد از بین می‌رود . اسانسی که از گلهای پرتقال گرفته می‌شود بنام روغن نرولی    معروف است که دارای بوئی بسیار مطبوع بوده و خیلی گران است و در عطر سازی از آن استفاده می‌شود .

 پرتقال یکی از پرمصرف‌ترین میوه‌های فصل سرماست و به علت آنکه مانند دیگر مرکبات به لحاظ ویتامین C غنی است، همواره خوردن آن برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی توصیه می‌شود

مقدار توصیه شده دریافت روزانه «ویتامین C»، برای خانم ها 75 میلی گرم و برای آقایان 90 میلی گرم است.

متخصصان تغذیه که توصیه به دریافت «مطلوب تغذیه ای»‌ دارند، دریافت 400 میلی گرم برای افراد بین 25 تا 50 سال و 800 میلی گرم برای افراد بالای 50 سال را دارند. پرتقال و آب آن نقش مفیدی در تأمین این نیازمندی های روزانه «ویتامین C» ایفا می کنند.

سرماخوردگی: دریافت کافی «ویتامین C‌» به کاهش شدت علایم سرما خوردگی و طول مدت آن کمک می کند.

 سرطان: پرتقال و‌ آب آن سرشار از ماده مغذی گیاهی هسپریتین (hesperitin) هستند. در تحقیقات آزمایشگاهی، عصاره هیسپریتین سبب مهار رشد سلول های سرطانی سینه و تشکیل تومور شده است. هسپریدین (یکی از انواع هسپریتین) به پیشگیری از بروز سرطان حفره دهانی کمک می کند. پوست پرتقال دارای مواد مغذی گیاهی به نام نوبیلتین و تنجرتین است که سبب متوقف کردن حملات سلول های سرطانی می شود. آب پرتقال سرشار از ماده مغذی گیاهی لیمونوئید است که آن هم دارای خواص ضد سرطانی می باشد.

همچنین تحقیقات نشان داده است افرادی که به طور منظم از مرکبات استفاده می کنند، تا 60 درصد کمتر بهسرطان معده مبتلا می شوند. احتمالا «ویتامین C» در مرکبات سبب مهار تشکیل مواد سرطان زا در معده می شود. در یک تحقیق به منظور مقایسه میزان ابتلا به سرطان در اشخاصی که خیلی فراوان پرتقال می خورند با اشخاصی که خیلی کم مصرف می کنند، مشخص شده است که خطر ابتلا به سرطان نای در افراد گروه اول 50 درصد کمتر از افراد گروه دوم است.

 «ویتامین C»‌ به پیشگیری از گاستریت (نوعی التهاب لایه های پوششی دیواره معده) که خود عاملی برای   تشکیل سلول های سرطانی در معده است، کمک می کند.

فیبرمرکبات از نوع نامحلول است، بنابراین به افزایش حجم مدفوع و سرعت بخشیدن به حرکت آن در دستگاه گوارش کمک می کند. به این ترتیب یکی از روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ است، مصرف منظم و فراوان انواع مرکبات است.

بسته نشدن لوله عصبی در جنین: پرتقال دارای فولات است که به همراه قرص های اسید فولیک به پیشگیری از بروز اسپینا بیفیدا (بسته نشدن لوله عصبی) در جنین کمک می کند. لذا به مادران باردار مصرف منابع اسیدفولیک از جمله پرتقال توصیه می شود.

آب مروارید: عدسی های چشم انسان به طور طبیعی حاوی مقادیر بالایی از «ویتامین C»‌  می باشد. افرادی که کمتر از 125 میلی گرم «ویتامین C»‌ در روز مصرف می کنند، 4 برابر بیشتر با خطر ابتلا به آب مروارید، در مقایسه با افرادی که بیش از 500 میلی گرم در روز مصرف دارند، مواجه می باشند. بنابراین مصرف مرکبات به حفاظت از عدسی ها در برابر آب مروارید کمک می کند.

کم خونی: «ویتامین C»‌ به افزایش جذب آهن در رژیم غذایی کمک می کند. خصوصاً در افرادگیاهخوار افزایش مصرف غذاهای غنی از «ویتامین C»‌ از قبیل مرکبات، برای کاهش خطر ابتلا به کمبود آهن که سبب کم خونی می شود، ضروری است.

پرتقال به طور خاص به دلیل دارا بودن فولات برای پیشگیری از کم خونی ناشی از کمبود اسید فولیک مفید می باشد.

خواصی دیگر از پرتقال:

موسسه مبارزه با بیماری سرطان آمریکا چندین سال پیش در اثر مطالعات زیاد دریافت که علت اینکه سرطان معده در آمریکا کمتر از نقاط دیگر است این است که مردم آمریکا در تمام مدت سال پرتقال مصرف می کنند . البته شاید علت آن وجود ویتامین C در پرتقال است .
1-دانشمندان سوئدی کشف کرده اند که خوردن پرتقال از سرطان لوزالمعده جلوگیری می کند .
2-خوردن پرتقال کلسترول را پائین می آورد .
3-پوست سفید پرتقال و ورقه های نازک بین قسمت های داخل پرتقال بهترین دارو برای کاهش کلسترول خون است .
4-اسانس پرتقال ضد عفونت های میکروبی است .
5-پرتقال مقوی معده و ضد گاز معده است .
6-پرتقال ضد سم ، ادرار آور و نرم کننده سینه و ضد استفراغ است .
7-جوشانده برگهای پرتقال برای شست وشوی ورم ها و کاهش درد مفید است .
8-خوردن پرتقال ضد اسپاسم و آرام بخش است .
9-اسانس پرتقال را برای ضد عفونی کردن بکار می برند .
10-پرتقال خون را تمیز می کند .
11-برای برطرف کرده چین و چروک صورت وشادابی آن قسمت خوراکی پرتقال را روی صورت بمالید و بعد از 15 دقیقه با آب بشوئید .
12-از پرتقال برای کم کردن وزن می توانید استفاده کنید . طرز استفاده بدین صورت است که یک عدد پرتقال و 3 عدد لیموترش را پوست کنده و به قطعات کوچک تقسیم کنید بعد آنرا داخل دیگی ریخته و به آن نیم لیتر آب اضافه کنید و بمدت 10 دقیقه بجوشانید . سپس سه قاشق عسل به آن اضافه کرده و مجددا بمدت 5 دقیقه بجوشانید و آنرا صاف کنید . از این شربت 3فنجان در روز بنوشید . تا وزن شما بمقدار ایده آل درآید .
13-پرتقال گرچه اسیدی است ولی خاصیت قلیایی به بدن می دهد و برای کسانیکه گوشت زیاد مصرف می کنند و بدنشان اسیدی شده است مفید است .
14-برای استفاده بیشتر از مواد غذایی پرتقال بهتر است که پوست زردرنگ آنرا بگیرید و با پوست سفید و پره های داخل آن بخورید زیرا در پوست سفید آن مواد معدنی زیادی وجود دارد که اثر اسید موجود در پرتقال را خنثی می کند .
15-خواص گفته شده فقط منحصربه پرتقال رسیده می باشد وآب پرتقال موجود در فروشگاهها و سوپر مارکت ها این خواص را ندارند .

اثر افزایش دهنده سیستم ایمنی:

ویتامین C یک آنتى اکسیدان قابل حل در بدن است که رادیکال هاى آزاد و تخریب ناشى از آنها را خنثى مى کند. بنابراین عاملى براى پیشگیرى از ابتلا به سرطان محسوب مى شود. همچنین ویتامین C براى فعالیت درست یک سیستم ایمنى سالم، ضرورى است. توصیه مى شود در فصل زمستان بیشتر از ویتامین C و پرتقال استفاده کنید تا در صورت بروز سرماخوردگى علائم این بیمارى در شما کاهش یابد و سریعتر بهبود پیدا کنید. به علاوه مصرف ویتامین C به جلوگیرى از عفونت هاى گوش کمک مى کند.

یک منبع عالى از فیبرها :

 یک پرتقال به تنهایى 5‎/12 درصد از فیبر روزانه مورد نیاز بدن را تأمین مى کند که براى کاهش سطح کلسترول خون مفید است، در نتیجه از بسته شدن رگ ها جلوگیرى مى کند. از مزایاى دیگر فیبر این است که مى تواند قند خون را کنترل کند، به همین دلیل خوردن پرتقال براى افراد مبتلا به دیابت هم توصیه مى شود. به اضافه اینکه قند طبیعى موجود در پرتقال (فروکتوز) مى تواند از افزایش قند خون ممانعت کند.
فیبر موجود در پرتقال عوامل شیمیایى ایجاد سرطان را محصور و آنها را از سلول هاى روده دور نگه مى دارد، بدین ترتیب یکى از راه هاى حفاظت در مقابل سرطان روده محسوب مى شود. همچنین فیبر مى تواند براى کاهش یبوست یا اسهال در افرادى که مزاج تحریک پذیریدارند، مؤثر باشد.
 اثر کاهش ایجاد سنگ کلیه:

آیا مى خواهید خطر ایجاد سنگ کلیه در بدنتان را کاهش دهید آب پرتقال بخورید. اسید سیتریک ترکیبى است که در مرکباتى چون پرتقال و لیمو یافت مى شود. این اسید قادر است بدن را در مقابل تشکیل سنگ هاى کلیه مصون نگه دارد.
یک مطالعه که نتایج آن در نشریه تغذیه انگلستان به چاپ رسیده نشان مى دهد هنگامى که زنان روزانه یک دوم تا یک لیتر آب پرتقال، آب گریپ فروت یا آب سیب بخورند، اسیدیته ادرار و اسید سیتریک مدفوع آنها افزایش یافته، در نتیجه احتمال ایجاد سنگ هاى اکسید شده کلسیم در بدنشان کاهش مى یابد.
البته به یاد داشته باشید که براى به حداقل رساندن احتمال ایجاد سنگ در کلیه هایتان بین آب پرتقال و شربت آبلیمو، دومى را انتخاب کنید چون مؤثرتر است.

کاهش خطر ابتلا به سرطان معده

خوردن روزى یک عدد پرتقال به شما کمک مى کند تا از ابتلا به زخم معده مصون بمانید. نتایج بررسى هاى دانشکده تغذیه آمریکا نشان مى دهد افرادى که سطح ویتامین C خونشان بالاست، کمتر از سایرین به سرطان معده دچار مى شوند. همچنین در این اشخاص احتمال ایجاد باکترى هایى که مسؤول بروز زخم هاى گوارشى هستند، ۲۵ درصد کمتر است. پس براى پیشگیرى از ایجاد زخم هاى گوارشى، مخصوصاً زخم معده، نوشیدن یک لیوان آب پرتقال یا خوردن یک پرتقال تازه را فراموش نکنید.

کاهش خطر ایجاد سرطان ریه پیشرفته

در پرتقال و همین طور نارنگى و هلو، ترکیباتى وجود دارد که مى تواند خطر ایجاد سرطان ریه پیشرفته را کاهش دهد. در تحقیقات دانشمندان چینى بر روى ۶۳۲۵۷ نفر به مدت ۸ سال ثابت شد افرادى که از این میوه بیشتر مصرف مى کنند ۲۷ درصد کمتر از بقیه به سرطان ریه مبتلا مى شوند. همچنین سیگارى هایى که پرتقال مصرف مى کنند ۳۷ درصد کمتر از سایر سیگارى ها به این بیمارى مبتلا خواهند شد.

کاهش فشار خون
آب پرتقال سرشار از پتاسیم است و خوردن آن براى بیماران مبتلا به فشار خون توصیه مى شود؛ چون این افراد داروهایى مصرف مى کنند که ممکن است به دلیل استفاده از آنها پتاسیم خونشان کاهش یابد، به همین دلیل مصرف پرتقال مى تواند به جبران این نقصان کمک کند.
آب مروارید
خوردن مرکبات و بویژه پرتقال به حفاظت عدسى هاى چشم کمک کرده و از بروز آب مروارید پیشگیرى مى کند. به طور طبیعى مقدارى ویتامین C در عدسى هاى چشم ها یافت مى شود. اگر کمتر از میزان مورد نیاز بدنمان طى روز ویتامین C مصرف کنیم، خطر ایجاد این بیمارى افزایش مى یابد.
کم خونى
عنصر ضرورى براى مبارزه با کم خونى آهن است و ویتامین C یکى از ترکیباتى است که به افزایش جذب آهن در بدن کمک مى کند. یکى از منابع تأمین آهن گوشت است، بنابراین گیاهخواران یا افرادى که گوشت کمى مصرف مى کنند، باید مرکبات و سایر غذاهاى سرشار از ویتامین C را در رژیم غذایى شان بگنجانند تا با بیمارى کم خونى مواجه نشوند.

پرتقال علاوه بر ویتامین C دارای انواع ویتامین‌های B، E، A و همچنین سرشار از بتاکاروتن است؛ در ضمن در این میوه املاح معدنی بسیاری از جمله کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی مس، آهن،منگنز و روی نیز وجود دارد.

ـ مصرف پرتقال برای درمان بیماری‌هایی همچون سرماخوردگی، زکام، برونشیت، اسکوربوت (کمبود ویتامین C) بری‌بری (کمبود ویتامین B1)، بیماری قند، عوارض آسمی، رماتیسم، درد مفاصل و بسیاری از بیماری‌‌های دیگر مفید و مؤثر است.

ـ پرتقال باعث افزایش ترشحات معده و کیسه صفرا می‌شود؛ بنابراین افرادی که از مشکلات معده و صفرا در رنج هستند قبل از مصرف آن، با پزشک مشورت کنند.

ـ پتاسیم زیاد موجود در پرتقال، عامل افزایش ادرار است؛ در نتیجه سموم را به سرعت از بدن دفع می‌کند؛ در ضمن پزشکان معمولا به افرادی که دچار مشکل یبوست هستند، توصیه می‌کنند که مصرف پرتقال و آب آن را افزایش دهند.

ـ پرتقال به جهت دارابودن انواع ویتامین‌ها و املاح معدنی مختلف یک تقویت‌کننده عمومی بدن بوده و برای رشدونمو استخوان‌ها، استحکام اندام‌ها و همچنین رشد بچه‌ها بسیار سودمند است؛ در ضمن مصرف آن به زنان حامله و شیرده نیز توصیه می‌شود.
تاریخچه مصرف پرتقال
منشأ پرتقال ها از هزاران سال پیش چین و کشورهاى آسیاى جنوب شرقى از جمله اندونزى بودند. درخت پرتقال به تدریج گسترش پیدا کرد و به هندوستان رسید و از آنجا به اروپا و سپس به آمریکا راه یافت. مصرف این میوه در اروپا هم قدمت دارد و در تابلوهاى نقاشان دوره رنسانس، از جمله در تابلوى شام آخر، بر روى میزهاى غذا، پرتقال هم دیده مى شود.
قبل از قرن بیستم پرتقال ها بسیار گران بودند، بنابراین به طور مرتب مصرف نمى شدند و خوردن آنها در تعطیلات ویژه مانند کریسمس رایج بود. بعد از ایجاد ابزار حمل و نقل مناسب و ابداع شیوه هایى براى استفاده از محصولات ثانویه پرتقال (مانند اسید سیتریک)، قیمت پرتقال ها پایین آمد و در مقیاس وسیعى مورد استفاده قرار گرفت. امروزه بزرگترین تولیدکنندگان تجارى پرتقال در جهان عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، برزیل، مکزیک، اسپانیا و چین.

نکاتى جالب در ارتباط با مصرف پرتقال ها
 پرتقال ها هم مانند سایر مرکبات هنگامى که گرم باشند آب بیشترى دارند، بنابراین قبل از آب گیرى آنها را چند ساعت در دماى اتاق قرار دهید.
 براى گرفتن آب پرتقال مى توانید از دستگاه آبمیوه گیرى استفاده کنید یا طبق یک شیوه سنتى آنها را با دست بچلانید.
 اگر شیوه دوم را براى آبگیرى انتخاب کردید، قبل از بریدن پرتقال ها را با کف دست روى یک سطح صاف فشار دهید تا آب پرتقال بیشترى داشته باشید.
 پرتقال هایى را انتخاب کنید که پوست نازک و وزن بیشترى داشته باشند. پرتقال هاى سبک و پوک، کم آب هستند.
 پوست شل و چروکیده نشان دهنده ماندگى پرتقال است.
 آب پرتقال را حتماً در یخچال نگهدارى کنید. هر چقدر آب پرتقال سردتر باشد، ویتامین C آن بیشتر حفظ مى شود.
 سعى کنید براى تهیه سالاد میوه، کیک و انواع شربت ها از پرتقال استفاده کنید. به علاوه تهیه سس پرتقال و مصرف آن همراه با مرغ، طعم لذیذى را براى غذاى شما فراهم مى کند.
 براى از بین بردن چین و چروک صورت، پرتقال را پوست گرفته و قسمت هاى داخلى آن را روى پوست قرار دهید. بعد از ۱۵ دقیقه و شست وشوى پوستتان شادابى بیشترى احساس خواهید کرد.

سوالات حرفه و فن سوم راهنمایی ثلث اول

                                                                                        بنام خدا  

نام و نام خانوادگی :                                              آزمون: حرفه وفن               کلاس: سوم           نوبت :اول

1-در اسلام................. ساعت تفکر از...................... سال عبادت بدون تفکر ارزشمند تر است.  ( 5/)

2- اولین اصل از اصول اساسی در تولید هر محصول فناوری، مرحله................. و..................... مواد است. (5/)

3- سیستم های پیچیده معمولا از چند سیستم ................. تشکیل شده اند.(25/)

4- دینام دوچرخه، حرکت...... ..............را به انرژی......................... تبدیل می کند. (5/)

5- موثرترین راه پیش گیری از بسیاری بیماری های واگیر عمل...... .................است.(5/)

6-  نام بیماری را بنویسید: (75/) الف- بیماری که در جهان کاملا نابود شده است (                   )     ب- این بیماری در حال نابودی است (                     ) ج- بیماری که واکسن و درمان قطعی ندارد (                    )

7- فرایند تفکر در انسان از چه زمانی آغاز می شود؟(5/)

8-  زیبایی محصولات فناوری در دو بخش مورد توجه قرار می گیرد، نام ببرید؟(5/)

9- دو قسمت اصلی موتورالکتریکی را نام ببرید؟ (1 )

10- چه اجسامی مقاومت الکتریکی کمتری دارند؟( 1 )

11- بیماری های واگیر را تعریف کنید؟(1 )

12- چهار بیماری کودکان که با واکسیناسیون قابل پیش گیری است نام ببرید؟ (1)

13- دلیل پرهیز از ازدواج فامیلی چیست؟ (5/)

14- اولین تفاوت اساسی و عمده بین درختان و سایر نباتات را بنویسید؟ ( 5/)

15-   درختان میوه زیر مربوط به کدام مناطق است؟( 1)

 الف- پسته (.......................)   ب- موز و خرما (................................)   ج- به و انگور (.......................) ه- هلو و شلیل (............................)       

16-  چرا بلافاصله پس از کاشت نهال، آن را آبیاری می کنند؟ ( 5/)

17-   زنبور داران به چه دلایلی به کندو شربت تحریکی (تشویقی) می دهند؟(5/)

18- چهار دوره زندگی کرم ابریشم را نام ببرید ؟(1)

19- ماهی سردابی را با ذکر مثال تعریف کنید؟(1)

20- هدف از نگه داری مواد غذایی چیست؟(1)

21- روش های انجماد مواد غذایی را نام ببرید. (1)

22-- فایده های بسته بندی مواد غذایی را بنویسید.(1)

موفق و پیروز باشید

سوالات پیامهای آسمانی ثلث اول

بنام خداوند بخشنده مهربان   

نام و نام خانوادگی :                                    نام آزمون : پیام های آسمانی                کلاس : هفتم      وقت : 50 دقیقه

                                                            مدرسه رضا خواجه ئیان

1-     یکی از ویژگیهای پیامبر(ص) که سبب شده بود تا همه مردم ایشان را دوست بدارند چه بود ؟ (5/)

الف-عزت نفس         ب-محبت           ج-بزرگواری          د-ساده زیستی   

2-احساس با ارزش بودن را چه می گویند ؟  (5/)

الف –محبت             ب-عزت نفس         ج-ساده زیستی           د-بزرگواری 

3-استفاده صحیح از نعمت  .........................و استفاده ناصحیح از نعمت   ..............................است .(1)

4-دو مورد از آثار صدقه دادن را بنویسید ؟ (1)

5-خداوند مهربان چگونه با ما رفتار می کند ؟ (2)

6-راه های بهرمندی از یاری خداوند را نام ببرید ؟ (1)

7-یکی از بهترین حالت هایی که دعا در آن مستجاب می شود چه هنگامی است . توضیح دهید ؟ (2)

8-حالت مومنان   در هنگام  مرگ چگونه است ؟ (1)

9-علت آزار و فشار قبر سعدبن معاذ چه بود ؟ (1)

10-کسانی که به خداوند تکیه نمی کنند چگونه افرادی هستند ؟ (2)

11-ارزش دین چه موقع بیشتر مشخص می گردد ؟ (1)  

12-نام دو جنگ پیامبر که در درس اسوه فداکاری و عدالت آمده است را بنویسید ؟ (1)

13- فداکار چه کسی است ؟ (2)

14- چهار مورد از ویژگیهای حضرت فاطمه زهرا (س) را نام ببرید ؟ (2)

15-پیامبر اسلام (ص) در باره حضرت فاطمه زهرا (س) چه می فرماید ؟ (1)

16- ترجمه آیه زیر را بنویسید ؟ (1)

    هوَ معَکم اینَ ما کُنتم   ......................................................................

                                                                       (در پناه حق موفق و پیروز باشید) 

امام حسن (ع)

امام حسن (ع) وانس با قرآن و خوف و خشیت آن حضرت

از کتاب سیر اعلام النبلاء ذهبى- یکى از دانشمندان اهل سنت- از ام موسى روایت ‏شده که گفته: رسم امام حسن بن على(ع) آن بود که چون به بستر خواب مى‏رفت، سوره کهف را مى‏خواند و مى‏خوابید. (2 )و زمخشرى در کتاب ربیع الابرار روایت کرده که حسن بن على چنان بود که چون از وضوى نماز فارغ مى‏شد رنگش تغییر مى‏کرد و مى‏فرمود:

«حق على من اراد ان یدخل على ذى العرش ان یتغیر لونه‏.» (1)

شیخ صدوق(ره) در کتاب امالى به سندش از امام رضا(ع) روایت کرده که فرمود: چون هنگام وفات امام حسن(ع) رسید، گریست!

به آن حضرت عرض شد: چگونه مى‏گریى با این که مقام شما نسبت‏ به رسول خدا(ص) آنگونه است؟ و رسول خدا(ص) درباره شما آن سخنان را فرمود؟ (2 )و بیست مرتبه پیاده حج ‏به جاى آورده‏اى؟ و سه بار مال خود را با خدا تقسیم کرده‏اى؟

امام(ع) در پاسخ فرمود: «انما ابکى لخصلتین: لهول المطلع و فراق الاحبة‏» ( 3)؛من به دو جهت مى‏گریم یکى براىوحشت از روز قیامت و دیگرى براى فراق دوستان!

و در روایت دیگرى از طریق اهل سنت آمده که چون برادرش حسین(ع) سبب گریه آن حضرت را پرسید در پاسخ فرمود:

«یا اخى ما جزعى الا انى ادخل فى امر لم ادخل فى مثله و ارى خلقا من خلق الله لم ار مثلهم قط‏» (4)   ؛برادر جان بى‏تابى من نیست جز براى آن که در چیزى درآیم که همانندش ‏را ندیده و داخل نشده‏ام، و خلقى از خلق هاى خدا را مى‏بینم که همانندشان را ندیده‏ام.

و در حدیث دیگرى است که فرمود:« انى اقدم على امر عظیم و هول لم اقدم على مثله قط‏» (5)؛و این اشعار را نیز ابن آشوب و دیگران در بى‏اعتبارى دنیا و زهد در آن، از آن حضرت روایت کرده‏اند:

قل للمقیم بغیر دار اقامة

حان الرحیل فودع الاحبابا

ان الذین لقیتهم و صحبتهم

صاروا جمیعا فى القبور ترابا

 بگو بدان که رحل اقامت ‏به سراى ناپایدار افکنده، زمان کوچ نزدیک شده با دوستان وداع کن. آنها که دیدار کردى و همدمشان بودى همگى در گورها به خاک تبدیل شدند.

یا اهل لذات دنیا لا بقاء لهاان المقام بظل زائل حمق

(اى لذت طلبان دنیاى ناپایدار بهراستى که جاى گزیدن در سایه ناپایدار حماقت است.)

لکسرة من خسیس الخبز تشبعنى و شربة من قراح الماء تکفینى

و طرة من دقیق الثوب تسترنى  حیا و ان مت تکفینى لتکفینى

(بهراستى که یک تکه نان عادى مرا سیر کند، و یک شربت آب معمولى مرا کفایت کند. و یک قطعه از پارچه نازک در زمان حیات مرا بپوشاند و اگر مردم نیز براى کفنم کفایت کند(

منابع

1-ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 114.

2- ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 112.

3- ظاهرا منظور امثال حدیث ‏«ان الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه‏» است.

4- بحارالانوار، ج 43، ص 332/ امالى مجلسى، ص 39/ کشف الغمة، ص 167.

5-ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 174.