سوالات پودمان5-درس کار وکسب

بسم الله الرحمن الرحیم

سوالات پودمان 5-درس کسب و کار (کتاب کار و فناوری)

1-کار آفرین چه کسی است ؟

2- کار آفرینی را تعریف کنید ؟

3-انواع کسب و کار را نام ببرید ؟

4- کسب و کار خانگی چگونه کسب و کاری است ؟

5-کسب و کار خانوادگی چگونه کسب و کاری است ؟

6-کسب و کار روستایی چگونه کسب و کاری است ؟

7-کسب  کار اینترنتی چگونه کسب و کاری است ؟

8-چرا خانواده ها بخشی از درآمد خود را پس انداز می کنند ؟

9-روش های گوناگون پس انداز را نام ببرید ؟

10-بازار چگونه جایی است ؟

11-منظور از خرید چیست ؟

12- سه مورد از معایب خرید اینترنتی را بنویسید ؟

13-سه مورد از مزایای خرید اینترنتی را بنویسید ؟

14- در موقع خرید با کارت اعتباری چه نکات ایمنی را باید رعایت کنیم ؟

15-فروشنده چه کسی است ؟

16-منظور از بازار یابی چیست ؟

17- منظور از تبلیغ چیست ؟

18-عوامل موثر در افزایش فروش یا ارائه خدمات را نام ببرید ؟

19-منظور از طرح کسب و کار چیست ؟

نوشته شده توسط زمردیان در تاریخ 92/11/16

سوالات حرفه و فن واحد 4

سؤالات واحد 4 – کار با چوب : 
1-کاغذ چگونه از چوب ساخته می شود؟ 

ابتدا تنه درخت را به وسیله دستگاه به قطعات کوچکی به نام چیپس تبدیل می کنند، سپس چوب های ورقه شده را به وسیله مواد شیمیایی و روش های مختلف تجزیه می کنند و از آن ها الیاف های سلولزی بدست می آورند و در انتها از درهم رفتن الیاف سلولزی ورقه ی کاغذ ساخته می شود. 
 

2-جنس روکش های مصنوعی از چیست؟ 

برخلاف روکش های طبیعی که از چوب ساخته می شوند. این نوع روکش ها ورقه های نازک کاغذی هستند که آن ها را بر روی انواع فرآورده های چوبی مانند تخته چوب پرس می کنند. 
 

3-عوامل تخریب کننده چوب را نام ببرید؟ 

قارچ ها، حشرات ، باکتری ها، مواد شیمیایی ، مکانیکی ، آتش سوزی ، موجودات چوب خوار دریایی 
 

4-از پرگار چه استفاده ای می شود؟ 

برای ترسیم قوس ها و دوایر با شعاع های مختلف استفاده می شود. 
 

5-چرا در ساخت میز آشپزخانه از روکش های مصنوعی استفاده می شود؟ 

چون در مقابل رطوبت محیط آشپزخانه، شست و شو و حرارت مقاوم است. 
 

6- چهار مورد از کاربردهای چوب به عنوان مصالح ساختمانی در منازل را نام ببرید؟ 

از چوب برای 1) کابینت آشپزخانه 2) درها و چارچوب ها 3) کف چوبی اطاق ها 4) پوشش سقف ، دیوار و غیره 
 

7-شخصات چوب هایی که حشرات به آن حمله کرده اند چیست؟ 

این گونه چوب ها با تونل ها و دالان هایی که حشرات در داخل و روی آن ها ایجاد کرده اند مشخص هستند. 
 

8-چوب های پوسیده سنگین هستند یا چوب های سالم ؟ چرا؟ 

چون قارچ هایی که باعث پوسیده شدن چوب ها می شوند. از مواد تشکیل دهنده چوب یا مواد غذایی موجود در چوب استفاده و تغذیه می کنند و درنتیجه از وزن چوب کاسته می شود، به همین علت چوب پوسیده از چوب سالم سبک تر است

نمونه سوالات حرفه و فن سوم واحد 4

1- از فراورده های مهم چوب است؟

الف)فیبر       ب)تخته چند لایه       ج)کاغذ        د)نئوپان

2- کدام کارخانه برای ساخت کاغذ از تفاله نیشکر استفاده می کند؟

الف)کاغذ سازی تبریز     ب)کاغذ سازی هفت تپه اصفهان  ج)کاغذ سازی تهران   د)کاغذ سازی هفت تپه اهواز

3- علامت اختصاری تخته فیبر با جرم متوسط چیست؟

الف)M.D.F           ب)P.V.C         ج)J.M.C          د)M.P.F

4- کدام دو درخت از پهن برگان دارای الیاف بلند تری هستند؟

الف)چنار و گردو   ب)افرا و راش     ج)صنوبر و ممرز       د)کاج و نراد

جای خالی را با کلمه  مناسب پرکنید.

5- از درهم رفتن و پرس الیاف .............................. ورقه ی کاغذ ساخته می شود.

6- از M.D.F در سطوح میزها و ساخت درها و یا وسایلی که بیشتر با .......................... در تماس است استفاده می شود.

7- برای ساخت کاغذ ابتدا تنه درخت را به وسیله ی دستگاه خرد کن به خرده چوب تبدیل می کنند به این خرده چوب ها ....................... می گویند.

8- برای تهیه روکش های مصنوعی،ورقه های کاغذ را از داخل  ....................... یا ........................... عبور می دهند.

9- از پانل های چوب سیمان و چوب گج به عنوان  ...................................... برای ساختن منازل مسکونی در حداقل زمان استفاده می شود.

جملات صحیح را با (ص) و غلط را با (غ) مشخص کنید.

10- کاغذ ساخته شده از چوب سوزنی برگان دارای مقاومت بهتری است.       صo   غo

11- صفحات عایق صدا و حرارت و برودت از چسباندن یونولیت به صفحات چوب گج و یا چوب سیمان به دست می آید.  صo  غo

12- قارچ ها و حشرات از عوامل مکانیکی تخریب چوب هستند.   صo   غo

13- در بین حشرات،فقط موریانه ها بیش ترین صدمه را به چوب می زنند.   صo   غo

14  - از کرئوزوت به عنوان ماده محافظ در چوب استفاده می شود.   ص            غ

15-سطح تخته فیبر بسیار ............. است.

الف) نرم                   ب) صاف                    ج) رنگی                   د) همه موارد 
   
16-نام دیگر تفاله نیشکر چیست ؟ 

الف) مازاد                  ب)‌ باگاس                ج) کاه گندم                 د هیچکدام 

17-در کجای ایران کاغذ از چوب تولید می شود ؟ 

الف ) مازندران ب) گیلان ج) اهواز د) الف و ب

18-نام دیگر خرده چوب .............. است. الف ) چیپس    ب) کاه گندم     ج) باگاس   د ) مازاد 

 19-................ یکی از فرآورده های مهم چوب است . 
 
 20-............. برگان برای کاغذ ساری بسیار مناسبند .

21-از کاغذ های باطله می توان مجددا در .................. استفاده کرد.
 
22-در ساختن  MDF برای جدا سازی الیاف چوبی بر خلاف فرآیند کاغذ سازی از ............ استفاده نمی گردد.

درخت بی بر

آن قصه شنیدید که در باغ، یکی روز                       از جور تبر، زار بنالید سپیدار

کز من نه دگر بیخ و بنی ماند و نه شاخی                  از تیشه هیزم شکن و اره  نجار

این با که توان گفت که در عین بلندی                      دست قدرم کرد بناگاه نگونسار

گفتش تبر آهسته که جرم تو همین بس                  کاین موسم حاصل بود و نیست ترا بار

تا شام نیفتاد صدای تبر از گوش                              شد توده در آن باغ، سحر هیمه  بسیار

دهقان چو تنور خود ازین هیمه برافروخت              بگریست سپیدار و چنین گفت دگر بار

آوخ که شدم هیزم و آتشگر گیتی                           اندام مرا سوخت چنین ز آتش ادبار

هر شاخه‌ام افتاد در آخر به تنوری                         زین جامه نه یک پود بجا ماند و نه یک تار

چون ریشه  من کنده شد از باغ و بخشکید             در صفحه  ایام، نه گل باد و نه گلزار

از سوختن خویش همی زارم و گریم                      آن را که بسوزند، چو من گریه کند زار

کو دولت و فیروزی و آسایش و آرام                       کو دعوی دیروزی و آن پایه و مقدار

خندید برو شعله که از دست که نالی                     ناچیزی تو کرد بدینگونه تو را خوار

آن شاخ که سر بر کشد و میوه نیارد                      فرجام بجز سوختنش نیست سزاوار

جز دانش و حکمت نبود میوه  انسان                     ای میوه فروش هنر، این دکه و بازار

از گفته  ناکرده  بیهوده چه حاصل                        کردار نکو کن، که نه سودیست ز گفتار

آسان گذرد گر شب و روز و مه و سالت                 روز عمل و مزد، بود کار تو دشوار

از روز نخستین اگرت سنگ گران بود                   دور فلکت پست نمیکرد و سبکسار

امروز، سرافرازی دی را هنری نیست                     میباید از امسال سخن راند، نه از پار

پروین اعتصامی

اجزاء موتور اتومبیل

موتور اتومبیل

 
متعلقات موتور اتومبیل
1- پیستون موتور : پیستون قطعه استوانه شکلی است که در داخل سیلندر حرکت رفت و برگشت
دارد و زمانهای موتو ر را به وجود می اورد ضمنا نیروهای تراکمی و انبساط ناشی از احتراق را 
تحمل می کند. 
2- شاتون موتور : شاتون موتور اهرمی است که به پیستون موتور و میل لنگ متصل بوده , باعث
تبدیل شدن نیروی خطی پیستون به نیروی چرخشی میل لنگ می گردد .
3-سیلندر موتور : استوانه ای است تو خالی که از بالا به وسیله سرسیلندر مسدود شده و از
طرف پایین با حرکت پیستون حجم ان مرتبا تغییر می کند.
4- میل لنگ موتو ر میل لنگ یا محور موتور میله ای است که کار انجام شده در روی پیستون را به
صورت گشتاور و دور دریافت نموده قدرت را به سیستم انتقال قدرت ارسال می کند .
5- شمع موتور شمع موتور وسیله ای است متشک از دو الکترود و بدنه سرامیکی که بر اثر ولتاژ
زیاد ایجاد شده و به وسیله کویل در زمان مناسب طراحی شده ایجاد جرقه می نماید و مخلوط 
متراکم شده سوخت را منفجر می کند. 
6-سوپاپ موتور قطعه فلزی است قارچی شکل که در روی دریچه های ورودی و خروجی سرسیلندر
قرار گرفته است و در زمانهای کار موتور با باز و بسته شدن خود نقش متفاوتی را ایفا می کند. 

7-سرسیلندر موتور سرسیلندر قطعه ای است که به عنوان درپوش در بالای بدنه سیلندر بسته 
می شود تا محفظه احتراق را به وجود اورد معمولا در روی سرسیلندر جای شمع و جای سوپاپ و
غیره قرار دارد .
8- راهنمای سوپاپ یا گیت موتور استوانه ای که سوپاپ در ان حرکت کرده , به علت داشتن لقی
مجاز, حرکت سوپاپ را کنترل می کند .
9-مجاری اب موتور محفظه های عبور اب در اطراف سیلندر و سرسیلندر می باشد که اب در ان
گردش کرده , گرمای بیش از اندازه موتور را به رادیاتور انتقال می دهد .

10-مانیفولد موتور لوله های انتقال دهنده ای است که سوخت را به موتور وارد یا دودهای حاصل
از احتراق را به فضای ازاد هدایت می کند .

11- تایپیت موتور استوانه ای است که در زیر ساق سوپاپ و یا میل تایپیت قرار دارد و سوپاپ را از
محل نشست خود بلند می کند و حرکت خود را از بادامک میل سوپاپ می گیرد .
12-میل سوپاپ موتور محوری است که حرکت خود را از میل لنگ می گیرد و دارای بادامکهای است
که به تایپیت حرکت رفت و برگشتی میدهد به علاوه استوانه خارج از مرکزی دارد که پمپ بنزین را 
به کار می اندازد و نیز دارای دندانه محرک اویل پمپ و دلکو می باشد .
13-فلایویل یا چرخ طیار موتور قطعه نسبتا سنگینی است که به انتها میل لنگ بسته شده که جهت 
ذخیره انرژی تولید شده در موتور و بازپس دهی ان در زمان مورد نیاز به کار می رود .
14-بادامک موتور قطعه ای است بادام شکل که در روی محور میل سوپاپ ساخته شده و حرکت 
دورانی محور را به حرکت خطی قطعه دیگری که با ان درگیر است میسر می کند .
15-فنر سوپاپ موتور وسیله ای است که در موارد لزوم سوپاپ را می بندد. 
16-اسبک موتور وسیله ای است که در موارد لزوم سوپاپ را باز می کند.
17-کاربراتور موتور کاربراتور دستگاهی است که در ان سوخت موتور با نسبت معینی و در شرایط
مختلف کارکرد موتور اماده می شود .
18-دلکو موتور دستگاهی است که برق فشار قوی را در زمان لازم بین شمعها تقسیم می کند. 
19-روغن موتور وسیله ای است که ناخالصیهای شناور در روغن را جذب می کند. 
20-پمپ روغن دستگاهی است که روغن را با فشار معین به قسمتهای محرک موتور می رساند 
21-موتور استارت دستگاه الکتریکی است که برای راه اندازی موتور به کار می رود .
22-میله اندازه گیر روغن موتور وسیله ای است که سطح روغن را در کارتل به وسیله ان مشاهده
می کنند .
23-وایرهای فشار قوی در موتور وسایلی هستند که برق فشار قوی را از دلکو به سر شمعها 
می رسانند .
24-دینام موتور دستگاهی است که بنزین را از باک به کاربراتور انتقال می دهد .
25-پمپ بنزین موتور دستگاهی است که بنزین را از باک به کاربراتور انتقال می دهد .
26-ترموستات موتور دستگاهی است که در مدار خروجی اب موتور قرار گرفته , درجه حرارت 
اب موتور را کنترل و در حد معینی ثابت نگاه می دارد .
27-واتر پمپ موتور دستگاهی است که اب را بین موتور و رادیاتور به گردش در می اورد .
28-پروانه موتور قطعه ای است که هوای محیط خارج را از لابلای پره های رادیاتور مکیده , اب
را خنک می کند .

چوب

 چوب

    چوب ، آغاج ، WOOD

چوب بی گمان یکی از بهترین و سودمندترین مواد خامی است که طبیعت به ما هدیه کرده است، که بی آن بشر هرگز به سطح بالای پیشرفت و رفاه و بهروزی کنونی نمی رسید. نخست،

ماده ای حیاتی برای ساخت ابزارهای اولیه، خانه و قایق برای حرکت در رودها بود. سپس، برای ساخت اکثر چیزها و ابزار سودمندی که انسان قرنها برای پیشرفت زندگی خود به آنها متکی بود، به کار رفت. بخشی از تکنولوژی بر اثر تلاش صنعتگران باقی مانده، ولی   بیشتر آن به گونه ای چاره نا پذیر از بین رفته وبا مواد و روشهای دیگر که نتیجه انقلاب صنعتی بشر است، جایگزین شده است. بر خلاف همه چیز، بی علاقه رفتار کردن با این ماده نادرست است. چوب ارزش  یگانه غیر قابل بیان دارد، تنها منبع طبیعی همیشه  تجدیدپذیر است. نفت سرانجام روزی تمام خواهد شد، همچنین زغال و دیگر معادن ، ولی یک  جنگل خوب نگهداری شده یا حتی گاهی بدون نگهداری، بطور نامحدود به تولید چوب ادامه خواهد داد. این روزها ، چوب جایگاه بر جسته ای در اقتصاد جهانی دارد، با تولید سالانه 2500 میلیون متر مکعب در بازارهای جهانی ،ارزش موجود در خواص فیزیکی –شیمیایی ونیز مکانیکی است که آن را فعلاْ بی جا نشین می کند.

اجزای تشکیل دهنده چوب

از نظر گیاه شناسی ،چوب بخش جامد و سخت زیر پوست ساقه است که به شکل بافت آوندی وجود دارد. گرچه از نظر حس عمومی ، چوب تنها در درخت و بوته یافت می شود، از نظر علمی در همه گیاهان آوندی وجود دارد. وجوه تار و آوندی اجزای تشکیل دهنده چوبی است که سیستم گردشی گیاهان بالایی را شکل می دهند. در این وجوه ، مجراهای زیر قابل مشاهده است:

1-بافت چوبی یا مجراهای چوبی ، که شیره خام، آب و نمکهای معدنی محلول را از ریشه به برگها و غنچه های هوایی می برد.

2-آوند آبکشی یا مجراهای لیبر، که غذای آماده برای برگها(شیره تولیدی) به شکل محلول از طریق آنها برای تغذیه بقیه گیاه به گردش در می آید.

مجراهای چوبی بوسیله سلولهای مرده و دیواره های چوبی شده بوجود می آیند، هنگامیکه مجرا های لیبر  بوسیله سلولهای زنده ، دراز شده و توخالی  تولید میشوند. در هر دو حال پروتوپلاسم سلولی پدیدار می گردد و دیوارها  بوسیله ته نشین لیگنین  که چوب سختی اش را مدیون آن است ، افزایش می یابند.

سطوح تار و آوندی در نخستین سال رشد خود را در فاصله ای معین در بافت  میان آوند های چوبی و آ بکشی قرار می دهند ، لایه ای که اکنون کامبیوم نامیده می شود، از روبرو گسترش می یابد. کامبیوم به دو بخش درونی(آوند چوبی) و بیرونی(آوند  آبکشی) تقسیم می شود. بهر حال ، تازه ترین لایه های آوند آبکشی کار خود را انجام می دهند، همچنانکه سلولهای پیر گسترش پیوسته تنه فرو می ریزند.

ترکیب شیمیایی چوب

اجزای عمده چوب چنین است:

1-سلولز    ................... %50

2-لیگنین    ................... %30

 3-مواد آلی متغیر ......... %20

دو ماده اولی ، تقریباْ همه دیواره فیبر چوبی درخت را تشکیل می دهند، و مواد  آلی بقیه دیوارهای سلولی را می سازند. این مواد، به نوبه خود به دو گروه بزرگ تقسیم می شوند:

 1- مواد اندوخته : نشاسته ، قند، چربی ، مواد آلبومینی.

2-مواد نهفته  : روغنهای عصاره ای ، مواد رنگی ، نمکهای معدنی ، موم و صمغ . 

ویژگیهای اندامی

ترکیب چوب مطابق با راههای گوناگونی که در سلولهای گیاه با ویژگیهای گوناگون، گروهها را شکل می دهد ، بافتهایی می سازد که در هر گونه بهم فشرده می شود. گذشته از اجزای شیمیایی که قبلاْ ذکر شد، چوب کم و بیش محتوی آب است. مقدار آب بوسیله رطوبت که رابطه میان وزن آب قطعه چوب و وزن قطعه بدون آب را بیان می کند، اندازه گیری می شود. این موضوع در فصل خشک کردن مورد بحث قرار خواهد گرفت. درباره ویژگیهای اندامی ، این چیزها را می یابیم:

1-رنگ    2) درخشش(طبیعی)    3) روشنی   4) بو

رنگ شدید یا مشخص در پهن برگها طبیعی تر است و برعکس، رنگهای سفید و عاجی کم نور در سوزنی برگها بیشتر یافت می شوند. رنگ چوبهای سالم می تواند همگن یا متغیر باشد. نخست ، درون چوب و برون چوب  رنگ مشابهی دارند و تقریباْْ در نقاط  گذشته و تازه یکسان هستند، مانند  توسکا و شمشاد.

چوبهایی که رنگهای متغیر دارند ، آنهایی هستند که برون چوب و درون چوب گوناگون دارند ، مانند درختان لیموترش و آلو  که به بیشینه گوناگونی سایه دست می یابند، هنگامی که  علاوه بر این چوبهای اولیه و چوبهای تازه ونیز شعاعهای مغزی رنگهای مختلفی دارند و هنگامی که با انباشتن مواد رنگی پپر می شوند . این حالت در کاج ،زیتون، بلوط و بسیاری از درختان وجود دارد.

بسته به تقسیم بندی رو به بیرون رنگ آمیزی ها ، چوبهای رگبرگی ، لکه دار، آب نشان ،خال دار ،راه راه ببری ، مرمری و مانند آن وجود دارد. اگر درخت در آب و هوا و زمین عالی رشد کند ، رنگهایش درخشانتر و پایدارتر می شود و برعکس در آب و هوای نامناسب ، رنگهایی مانند قرمز مایل به قهوه ای و رنگهای  مایل به آبی موجود است. رنگهای درون چوب از سفید تا سیاه متغیر است و در این میان تعداد زیادی زرد ،قهوه ای مایل به خاکستری همراه با چندین رنگ قرمز و  حتی  چند خاکستری و سبز وجود دارد.

چوبها در برش شعاعی بسیار درخشان هستند ، در برشهای مماسی بسیار کمتر چنین است و در جلو هرگز  درخشان نیستند . درخشش می تواند درجات مختلف داشته باشد، ساتنی ، آفتابی ،ابریشمی ، متالیک ،رنگین کمانی و مرواریدی.

روشنی با افزایش درصد مواد صمغی و  نیز نزدیکی به برون چوب افزایش می یابد. برون چوب بسیار روشنتر از درون چوب است ، بویژه اگر مرطوب باشد ، پس گونه های مرطوب از بدون رطوبت بسیار روشنتر هستند.

بوها ناشی از تبخیر آهسته صمغها و روغنهای عصاره ای می باشد. بوی  خوش نشانگر سلامت چوب و بوی ناخوش  نشانه تغییرات منفی است. در مناطق گرم چوبهای معطر بیشتر از مناطق معتدل یافت می شوند. شدت بو مستقیماْ بستگی به دوام دارد. بو در چوبهای تازه بریده شده بیشترین شدت را دارد و با گذشت زمان کاهش می یابد.

بو ویژگی چندان طبیعی در چوب نیست ، بهر حال چوبهایی با بوی ویژه وجود دارند که به شناسایی آنها کمک می کند. نمونه آن چوب صندل است که عطر نسبتاْ شیرینی دارد.

خواص فیزیکی

در مورد خواص فیزیکی چوب ، برجسته ترین آنها چنین است:

1-نم نمایی  2) وا کشیدگی   3) چگالی   4)همگنی  5) شکل پذیری  6) سختی

7-شکاف پذیری   8) دوام      9)قابلیت رسانایی       10) تخلخل

چوب ماده ای نم نماست و بسته به محیطش رطوبت را جذب یا آزاد می کند. تغییر در رطوبت سبب تغییر وزن و حجم آن می شود. از دست دادن آب موجب کاهش ابعاد و جمع شدن  ، تغییر شکل ، بد ریختی یا خم شدگی و اغلب ترک می شود. وا کشیدگی یا همکشیدگی همیشه در الیاف جوان از پیرها و در چوبهای نرم از سخت ترها  بزرگتر است .چگالی یک ویژگی بسیار مهم چوب است ، گرچه باید بین چگالی مطلق و ظاهری تمیز دهیم . اولی ثابت است و ناشی از وزن بدون حفره سلولز و مشتقات آن می باشد ، و دومی شامل مجاری و سوراخهاست که بسته به رطوبت چوب بسیار متغیر است . هنگامیکه ساختمان و ترکیب الیاف در همه بخشهای چوب یکسان باشد ، چوب را همگن گوییم ، و چوبهایی با شعاعهای مغزی بسیار گسترده مانند زبان گنجشک چندان همگن نیستند. شکل پذیری وابسته به توان فشردگی الیاف تحت فشار بین شکل پوست انداخته و شکل  مقابل است . سختی مقاومتی است که چوب باید در برابر نفوذ اجسام خارجی داشته باشد و بستگی به مقدار الیاف و نبود آوندها دارد وبا افزایش رطوبت بسرعت کم می شود.  شکاف پذیری آمادگی چوب برای شکافتن در جهت الیاف است که در ساخت برخی اشیای چوبی ویژه بسیار اهمیت دارد . دوام چوب بطور مستقیم  به محیط و شرایط کار دارد و در رطوبت بالا و  حتی در شناوری برخی چوبها مانند بلوط ، ماهون وراش صدها سال در این شرایط  می مانند. رسانایی مستقیماْ با رطوبت ارتباط دارد . سرانجام، تخلخل به فضاهای خالی بین مولکولهای چوب گفته می شود .

انواع چوب

از دید گیاه شناسی دو گروه اصلی وجود دارند:

1)باز دانگان یا مخروطیان: این چوبها از درختانی که میوه های آنها مخروطی (کاجی) هستند ، بدست می آیند و اغلب برگهای سوزنی  و دانه های باز دارند. اینها چوب نرم نیز نامیده می شوند.

2) نهاندانکان یا درختان برگ ریز : دارای برگهای پهن هستند و چوب سخت نیز نام دارند.

چوب در بازار

گذشته از تفاوتهای کلی ، تنوع ظاهر و شخصیتی زیادی در انواع یا گونه های چوب وجود دارد. این ظواهر در چوبهای که  اغلب مورد استفاده بشر قرار می گیرند ، شناخته شده اند و به عنوان آزمایش ماکروسکوپی برای شناخت چوب کافی است .بهر حال در صورت دشواری تمایز ظاهری ، یک آزمایش میکروسکوپی به تشخیص چوب کمک می کند .

حضور چوب در بازار و در نتیجه وجود نام تجاری و مرز بندی تعداد نامهای تجاری بوسیله ویژگیهای

زیر تعیین می شوند :

1)کیفیت و سودمندی    2) دسترسی  3)  سهولت ( بهره برداری )  4) شمول تحت نام تجاری یک گونه

علیرغم شباهت ویژگیها و کاربردها ، ممکن است به گونه های مختلف گیاهی تعلق داشته باشند.

چوبهای رز ینی بویژه با نواحی پهنتر و تاریکتر آخرین چوب حلقه رشد مشخص می شوند ، در برابر در چوبهای نخستین ، ناحیه روشنتر و باریکتر است ، بنابراین شعاعهای مغزی با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و نیز آوندهای ناکامل چشمگیر نیستند ، چنانکه آنها با الیاف در یک راستا آمیخته می شوند و عناصر را هدایت می کنند . چوبهای اولین و آخرین بصورت حلقه های هم مرکز دیده می شوند ، متناوباْ در برش جلویی تاریک و روشن هستند و الیاف موازی تقریباْ با پهنای یکسان در برش شعاعی و نوارهای موجی با پهنای نامساوی به سمت پهلو رشد یابنده را  در برش مماسی تشکیل می دهند .

وقتیکه رشد دوایر موجی باشد و آخرین چوب به تدریج ضعیف می شوند ، الیاف و آب به شکوه چشمگیری دست می یابند . تقریباْ 650 گونه از مخروطیان وجود دارند که به 50 طبقه که 8 خانواده را تشکیل می دهند، تقسیم می شوند . بیشتر آنها در مناطق معتدل زندگی می کنند ،گرچه برخی از آنها در  سردترین نقاط زمین هستند . مخروطیان بلندترین گیاهان روی زمین هستند و در مقایسه با پهن برگان تفاوت زیادی دارند.  مخروطیانی وجود دارند که 85 تا 100 متر ارتفاع دارند ، در حالیکه بیشینه ارتفاع برگ ریزها از 55 متر تجاوز نمی کند .اهمیت اقتصادی مخروطیان به جهت علل زیر  است:

1)   گیاهان سنبله ای اند که سطح زیادی را با گونه های خالص  پوشش می دهند.

2)   آنها در مناطق معتدل سرد به بیشترین رشد  و گسترش خود می رسند ،3)    که اکثریت  جمعیت جهان توسعه یافته در آن واقع است ،4)   و تقاضا برای مواد خام بیشتر است .

5)   ساختمان آنها با تنه ای که عموماْ شاخه بندی  کم و تاج  کوچک در شاخه ها دارند ،6)  تبدیل صنعتی آنها را ساده می کند.

7)   همگنی ساختمان  چوب کاربرد آنها را در محدوده وسیعی امکان پذیر می کند.

برگ ریزها از نظر ساختمان چوب به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند :

1) تک لپه ای ها :بافت آوندی این چوبها  شخصیت آنها را در سراسر رشد گیاه حفظ می کند و در تنه پخش می شود و از شکستن جلوگیری می کند .بنابراین ، تنها از تنه کامل میتوان استفاده صنعتی  کرد .

2) دو لپه ای ها: بافت آوندی این چوبها به دو حلقه رشد تشکیل دهنده یک سازمان کامل که به آن امکان پیچیدگی مکانیکی را می دهد .این نوع یا گونه از چوب منبع اصلی چوب تجاری را تشکیل می دهند .تنوع عناصر ساختمانی آنها به عنوان نتیجه ای از کیفیت خوب انواعی از چوب از نظر فیزیکی ، مکانیکی و زیبایی شناسی بیان می شود ، به بیان دیگر با چشم آسانتر شناسایی می شوند .

در مقطع جلویی چوبهای درختان برگ ریز ، حلقه های رشد به شکل تاجهای حلقوی آوندها یا سوراخها نمایان می شوند، که بوسیله خطوط طبیعی ناشی از شعاعهای مغزی قطع می شوند. در مقطع شعاعی حلقه های رشد به شکل نوارهای طولی کوچک ظاهر می شوند، که موازی هم و با پهنای یکسان هستند و بوسیله نوارهای خطوط یا کانالها که برشی از آوندها هستند  ، از یکدیگر جدا می شوند .آنها بوسیله لکه ها و رگه هایی که ناپیوسته و مرواریدی یا درخشان هستند، قطع می شوند که شبکه شیشه هستند و جذابند .  بر خلاف سوزنیها ، برگ ریزها در مقطع شعاعی بسیار زیبا هستند ، زیرا شبکه ها بیشتر و آب یا الیاف کمتر هستند .1500 چوب برگ ریز با اهمیت تجاری وجود دارد.

معرفی انواع چوب

راش:  Brich
 نام علمی این چوب Fagus orientalis نام فارسی و بومی راش و مرس و نام انگلیسی آن Beech است. از خواص ظاهری چوب راش درون نامشخص و به رنگ کرم مایل به قرمز است. دوایر سالیانه فشرده و در نتیجه در مقاطع طولی دارای خطوط کم و بیش مشخص ناشی از آن است. از بارزترین خصوصیات شاید بتوان به پره های چوبی در مقاطع طولی اشاره کرده که در مقطع شعاعی به پرمگس و در مقطع مماسی به دوک معروفند و این پره ها به صورت لکه های قرمز دیده میشود. چه بسا گاهی این پرمگس های زیبا عیب محصوب میشوند چرا که به عقیده نجاران این بخشهای چوب پس از رنگ کاری سیاه میشوند. گونه راش چوبی نیمه سنگین و دارای بافتی همگن و تقریبا مقاوم در برابر حشرات و قارچهاست. گرده بینه های درجه 1 و 2 راش در ایران بیشتر به مصرف کارخانجات روکش و تخته لایه می رسد و گرده بینه های درجه 3 پس از تبدیل به الوار به بازار تهران (پل چوبی) روانه می شوند. بنا به اطلاعات بازار میزان تفاوت قیمت آن در 6 ماهه نخست در بازار تهران بوده است. به دلیل بافت همگن و درجه سختی مناسب این چوب بیشترین تقاضا را برای خرید به منظور تهیه مبل در بازار دارد. همچنین به دلیل قابلیت آغشتگی با انواع محلولهای حفاظتی بیشترین گونه مصرفی در کارخانه های اشباع است. البته اخیرا گونه های خارجی راش از طریق آذربایجان وارد ایران شده است که بنا به ادعای مبل سازان و فرشندگان چوب کیفیت چوب راش ایرانی را ندارد ولی به دلیل ابعاد و رطوبت مناسب تخته ها میزان ضایعات کمتری، در امر فرآیند تولید دارد.

 توسکا: Alnus

 دو گونه توسکای قشلاقی و ییلاقی به نام های علمی Subcordate Alnus وGlutionose   Alnuse در ایران وجود دارد. نام های محلی توسکا، تسکا و توسه است. چوب درون نامشخص، رنگ کرم مایل به قرمز، دوایر سالیانه پهن با حدود نسبتا مشخص و موجدار در مقطع عرضی و پره چوبی آجری شکل قرمز رنگ در مقطع شعاعی و دوک های ظریف (پره ها) در مقطع مماسی از خصوصیات ظاهری چوب است. چوبی نیمه سنگین تا سبک است که به دلیل پرداخت و رنگ پذیری شکاف خوری و ابزار خوری خوب در صنعت مبلمان مصرف دارد ولی کم دوام بوده که البته در آب دوام قابل توجهی دارد. بیشترین میزان فروش را در بازار چوب فروشان پس از راش را داراست که البته در حال حاضر مهمترین مورد مصرف آن طبق آمار موجود در کارخانجات تخته لایه سازی آن در برابر آب در ساختن بناهای آبی نیز مصرف میشود. قیمت چوب توسکا به صورت الواری در سال بوده است.

 افرا: Maple

 این خانواده دارای گونه های مختلفی در ایران است از جمله میتوان افرا پلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. بزرگترین و فراوان ترین افرای ایران اپلت با نام علمی insigne Bosso و نام انگلیسی Maple است. این گونه چوب درون نامشخص، چوب سفید مایل به کرم با درخشندگی کم و بیش صدفی دارد. دوایر سالیانه به دلیل فشردگی چوب تابستانه در مقطع عرضی کاملا مشخص و در مقطع مماسی نقوش مواج و در مقطع عرضی نقوش رگه ای مانند ایجاد کرده است که پره های چوبی ظریف و قهوه ای رنگ و براق در دو مقطع مختلف طولی به صورت لکه ها و دوک ها نمایان است. چوبی نیمه سنگین با پرداخت آسان و هم کشیدگی کم باعث شده تا در صنعت مبلمان و روکش گیری جایگاه ویژه ای داشته باشد.

 چوب روسی :

واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربرد آن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند. همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبی که به چوب روسی معروف است Abies یا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است. این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبک، واکشیدگی و همکشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیار خوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن می کاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند. این چوب به علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا در صنایع مبلمان استفاده می شود.

 ماهاگونی یا آکاژو :

 آکاژوها به دو دسته آکاژوی آمریکایی و آفریقایی تقسیم میشوند که اغلب آکاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت میشود. نام علمی این گونه Khaya inveeonsis و از خانواده Miliacea است. نام های محلی متفاوتی در کشورهای مختلف آفریقا دارد. درون چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی رنگ دارد. بافت یکدست و وجود پرمگسهای درخشان و براق که با تغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. یکی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روکش های قیمتی است. به دلیل همکشیدگی و واکشیدگی کم در هنگام خشک شدن کمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واکس خوری باید همراه با بتونه کاری انجام شود. در تهیه روکش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی و تفریحی مناسب است.لازم به ذکر است که چوبهای دیگری نیز تحت عنوان آکاژو در بازار دیده میشوند که اسامی واقعی آنها سیپو، کیسپو و ساپلی است.

ملچ

چوبیبه رنگ قهوای مایل به قرمز است و گاهی اوقات رگه های سبز رنگی در آن دیده میشود. چوبی درشت بافت، نیمه سخت و نیمه سنگین، نسبتا بادوام و در برابر ضربه بادوام ونسبت خمش مقاوم است. از این چوب بیشتر در ساختمانهای چوبی، ساخت مبلمان، روکش، قایقسازی، وسایل ورزشی، در و پنجیره و تخته لائی استفاده می شود 

گردو

چوبی ریز بافت، به رنگ خاکستری مایل به قهوای تیره ودارای نقوش زیبا و نسبتاً با دوام است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت و در مقابل فشار، خمش و کشش مقاوم است. از این چوب بیشتر در کارهای هنری و تزیینی، تهیه روکش،خراطی ساخت مبلمان، ساخت الات موسیقی، قنداق تفنگ، مجسمه سازی، منبت کاری و معرقکاری استفاده می شود.

چنار

چوبی به رنگ سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه ای است که لکه های قهوه ای صدفی دارد . چوبی است نیمه سخت وسنگین و با دوام که از آن برای ساخت دربهای اماکن متبرکه، دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق استفاده می شود. 

بلوط

چوبی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، درشت بافت و با دوام است. این چوب نسبتاً نیمه سخت و نیمه سنگین تا سنگین است و در برابر سایش مقاومت زیادی دارد و بهترین چوب برای پارکت، ساخت مبلمان تهیه روکش، تراورس راه آهن،مدل سازی است.

تبریزی

این چوب به رنگ سفید تا کرم روشن است واغلب لکه های سیاه رنگ و یا قهوه ای دارد. چوبی است نسبتاً نرم، سبک که دوام زیادی ندارد و کار با آن آسان است. برای ساخت کاغذ سازی، کبریت سازی، جعبه سازی، ادوات کشاورزی از آن استفاده می شود. 

ممرز

چوبی ریز بافت به رنگ سفید تاسفید مایل به کرم و سخت و نیمه سنگین است . این چوب در مقابل ضربه و سایش مقاومت دارد و در کاغذ سازی، تخته خرده چوب سازی، تخته فیبر، واگن سازی، دسته ابزار،چوبهای تونلی از آن استفاده می شود.

کاج ایرانی )روس)

واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربردآن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند.

همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبیکه به چوب روسی معروف است Abies  یا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است.

این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی،راست تار، سبک، واکشیدگی و هم کشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیارخوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن میکاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند.
این چوببه علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا درصنایع مبلمان استفاده می شود.

نراد

چوبی به رنگ سفید تا سفید مایل به کرم تا قهوه ای مایل به صورتی است، راست تار و دارای نقوش زیبایی است. چوبی است سبک، نرم و کم دوام که کار با آن آسان است و در کارهای ساختمانی، قفسه سازی، بسته بندی از آن استفاده می شود.

آکونه)گابون(

چوبی است به رنگ صورتی کم رنگ تا پر رنگ، سبک، نرم، ریز بافت و کم دوام که به خوبی ورقه ورقه می شود. برای تهیه کاغذ سازی، قایقهای سبک، و غیره از آن استفاده می شود.

ساج )تیک(

چوبی است به رنگ قهوه ای طلایی تا قهوه ای پنج پر رنگ با خطهای سیاه که بسیار سنگین و با دوام است. این چوب در صنعت کشتی سازی، صنایع ظریف به خصوص خاتم کاری، ساخت ابزار آزمایشگاهی، روکش گیری، قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمان موارد مصرف دارد.

چوب آبنوس

آبنوس درخت سیاه رنگی است یا چگالی نسبتاً بالا و بسیار خوش بو. تنه داخلی چوب به رنگهای مختلف زردسفید تا قهوه ای و سیاه دیده می شود و انواع مختلف چوب ابنوس : ابنوس سیاه، آبنوس مرمری یا مرمری آندامان، آبنوس کاکی . آبنوس به دلیل سختی و استحکام بالا درخت وسایلی نظیر انواع مبلمان، میز و صندلی ، پیانو مورد استفاده قرار میگیرد.

چوب افرای سیاه

برای ساخت لوازمی هم چون خط کش و دکوراسیون بزرگ استفاده می شود.

چوب والسا – بالسا

سبک ترین چوب تجاری است دارای سفتی و قابلیت فرم دهی فراوانی است. و به رنگهای سفید تا زرد روشن و قهوه ای ملایم دیده می شود. از چوب بالسا در ساخت قطعات صنعتی ظریف مانند: دیوار سازی داخل هواپیما، در ساخت ماکت ها ، و آثار هنری استفاده می شود.

زبان گنجشک)ون(

چوبی است دارای مقاومت و سختی مناسب و دارای قابلیت فرم پذیری مناسب. رنگ این چوب عموماً زرد ملایم است که برای ساخت که برای ساخت قطعات چوبی مانند قابو فرم تابلو ها، عصا، راکت تنیس استفاده می شود.

چوب شمشاد

چوب شمشاد به دلیل تراکم بالای آوند ها و لیفهای آن دارای چگالی بالا می باشد. از این چوب در کارهایی استفاده مانند خاتم کاری و و منبت کاری استفاده می شود.

چوب لاله درختی

چوبی با بافتهای نزدیک و متراکم و به رنگ زرد وجود دارد و به دلیل کیفیت عالی در ساخت انواع مبلمان قیمتی، ظروف چوبی ، جعبه ها ، اسباب بازی و غیره به کار می رود.

چوب کاج بلسان ( Balsam fir )

چوب کاج بلسان یا چوب نراد که از خانواده کاج است و به رنگهای سفید،قهوه ای، و با رگه های صاف و ظریف دیده می شود و به طور عمده برای خمیر کاغذ و جعبه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. اما شیره و صمغ حاصل از این درخت به عنوان چسب شفاف به کار می رود و در رنگهای مختلف روغنی از آن استفاده می شود.