امام حسن (ع)

امام حسن (ع) وانس با قرآن و خوف و خشیت آن حضرت

از کتاب سیر اعلام النبلاء ذهبى- یکى از دانشمندان اهل سنت- از ام موسى روایت ‏شده که گفته: رسم امام حسن بن على(ع) آن بود که چون به بستر خواب مى‏رفت، سوره کهف را مى‏خواند و مى‏خوابید. (2 )و زمخشرى در کتاب ربیع الابرار روایت کرده که حسن بن على چنان بود که چون از وضوى نماز فارغ مى‏شد رنگش تغییر مى‏کرد و مى‏فرمود:

«حق على من اراد ان یدخل على ذى العرش ان یتغیر لونه‏.» (1)

شیخ صدوق(ره) در کتاب امالى به سندش از امام رضا(ع) روایت کرده که فرمود: چون هنگام وفات امام حسن(ع) رسید، گریست!

به آن حضرت عرض شد: چگونه مى‏گریى با این که مقام شما نسبت‏ به رسول خدا(ص) آنگونه است؟ و رسول خدا(ص) درباره شما آن سخنان را فرمود؟ (2 )و بیست مرتبه پیاده حج ‏به جاى آورده‏اى؟ و سه بار مال خود را با خدا تقسیم کرده‏اى؟

امام(ع) در پاسخ فرمود: «انما ابکى لخصلتین: لهول المطلع و فراق الاحبة‏» ( 3)؛من به دو جهت مى‏گریم یکى براىوحشت از روز قیامت و دیگرى براى فراق دوستان!

و در روایت دیگرى از طریق اهل سنت آمده که چون برادرش حسین(ع) سبب گریه آن حضرت را پرسید در پاسخ فرمود:

«یا اخى ما جزعى الا انى ادخل فى امر لم ادخل فى مثله و ارى خلقا من خلق الله لم ار مثلهم قط‏» (4)   ؛برادر جان بى‏تابى من نیست جز براى آن که در چیزى درآیم که همانندش ‏را ندیده و داخل نشده‏ام، و خلقى از خلق هاى خدا را مى‏بینم که همانندشان را ندیده‏ام.

و در حدیث دیگرى است که فرمود:« انى اقدم على امر عظیم و هول لم اقدم على مثله قط‏» (5)؛و این اشعار را نیز ابن آشوب و دیگران در بى‏اعتبارى دنیا و زهد در آن، از آن حضرت روایت کرده‏اند:

قل للمقیم بغیر دار اقامة

حان الرحیل فودع الاحبابا

ان الذین لقیتهم و صحبتهم

صاروا جمیعا فى القبور ترابا

 بگو بدان که رحل اقامت ‏به سراى ناپایدار افکنده، زمان کوچ نزدیک شده با دوستان وداع کن. آنها که دیدار کردى و همدمشان بودى همگى در گورها به خاک تبدیل شدند.

یا اهل لذات دنیا لا بقاء لهاان المقام بظل زائل حمق

(اى لذت طلبان دنیاى ناپایدار بهراستى که جاى گزیدن در سایه ناپایدار حماقت است.)

لکسرة من خسیس الخبز تشبعنى و شربة من قراح الماء تکفینى

و طرة من دقیق الثوب تسترنى  حیا و ان مت تکفینى لتکفینى

(بهراستى که یک تکه نان عادى مرا سیر کند، و یک شربت آب معمولى مرا کفایت کند. و یک قطعه از پارچه نازک در زمان حیات مرا بپوشاند و اگر مردم نیز براى کفنم کفایت کند(

منابع

1-ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 114.

2- ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 112.

3- ظاهرا منظور امثال حدیث ‏«ان الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه‏» است.

4- بحارالانوار، ج 43، ص 332/ امالى مجلسى، ص 39/ کشف الغمة، ص 167.

5-ملحقات احقاق الحق، ج 11، ص 174.